قرص سرترالین به عنوان یک داروی ضد اضطراب و افسردگی شناخته می شود و از جمله مهم ترین دارو در مدیریت اختلالات روانی است. سرترالین با مهار بازجذب سروتونین در مغز، تأثیر مثبتی بر وضعیت روحی افراد دارد. به طور کلی داروی سرترالین برای درمان افسردگی، اضطراب و اختلالات روانی مختلف، افزایش کیفیت زندگی، توسط پزشک تجویز می شود.
مصرف این دارو با توجه به وضعیت روحی و جسمی شما توسط پزشک یا داروساز تعیین می شود. اگر شما یا یکی از اطرافیانتان این دارو را مصرف می کنید، باید به توصیه های داروساز توجه کنید؛ زیرا مصرف خودسرانه باعث افزایش خطرات عوارض جانبی می شود. پس برای بهره وری حداکثر بدون عوارض جانبی یا کمترین عوارض جانبی، در ادامه این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی با ما همراه باشید.
مطالب این مقاله
تاثیر سرترالین بر مغز
سرترالین یک داروی آنتی افسران است که به عنوان یک مهارکننده بازجذب سروتونین عمل می کند و برای درمان اختلالات اضطرابی و افسردگی استفاده می شود. تاثیرات سرترالین بر مغز از طریق افزایش سطح سروتونین در مغز ایجاد می شود. همچنین قرص سرترالین می تواند تاثیرات مثبتی بر فعالیت نورون ها و ارتباطات بین سلول های عصبی داشته باشد که ممکن است منجر به بهبود عملکرد شناختی و حافظه شود.
کاربرد قرص سرترالین
داروی سرترالین یک مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) است که توسط پزشک برای افرادی که دچار افسردگی، حملات پانیک، اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD)، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلال اضطراب اجتماعی (فوبی اجتماعی) و اختلال نارسا پیش از قاعدگی (Premenstrual Dysphoric Disorder) تجویز می شود.
قرص سرترالین با افزایش سطح سروتونین، یک ماده شیمیایی مغزی، در مغز عمل می کند. افزایش سروتونین می تواند خلق و خوی فرد را بهبود بخشد و تأثیرات مثبتی بر روی خواب، اشتها و سطح انرژی داشته باشد. همچنین با کاهش ترس، اضطراب، افکار ناخواسته و علائم مشابه در هر یک از اختلالات مذکور، سرترالین می تواند به تخفیف علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند. با این حال، استفاده از این دارو باید تحت نظر یک پزشک و با رعایت دقیق دستورات نسخه داده شده صورت گیرد تا اثرات جانبی و تداخل با داروهای دیگر کاهش یابد.
نحوه استفاده قرص سرترالین
بسیاری از افراد در مورد نحوه استفاده و دوز مناسب داروی سرترالین می پرسند. برای پاسخ به این سوال نمی توان به طور دقیق عددی را بیان کرد و نحوه استفاده و دوز مصرف با توجه به شرایط شما تعیین می شود. اما به صورت کلی قبل از شروع استفاده از سرترالین، راهنمای دارو و بروشور اطلاعات بیمار را به دقت مطالعه کنید. این مستندات حاوی دستورالعمل های مهمی در مورد مصرف، دوز، عوارض جانبی ممکن و همچنین تدابیر ایمنی هستند.
معمولاً قرص سرترالین باید یک بار در روز، صبح یا عصر، به صورت خوراکی مصرف شود. می توان آن را به همراه غذا یا بدون غذا مصرف کرد، اما توجه به توصیه های پزشک در این بحث مهم تر است. دارو به صورت قرص های 25 میلی گرم، 50 میلی گرم، 100 میلی گرم، 150 میلی گرم و 200 میلی گرم وجود دارد و هر کدام از این دسته ها ممکن است به شکل های مختلف با غذا یا بدون غذا مصرف شوند.
در مورد مصرف قرص سرترالین، مهم ترین نکته باید آن را به طور کامل ببلعید و خرد نکنید یا نجوید. در صورتی که سوالی درباره نحوه مصرف دارو دارید، با پزشک یا داروساز مشاوره کنید. همچنین اگر دارو روی شما تاثیری نداشت حتما با پزشک خود در این باره مشورت کنید و این دارو را بدون مشورت داروساز یا پزشک قطع نکنید؛ زیرا قطع ناگهانی ممکن است باعث بروز علائم شود
.
عوارض جانبی داروی سرترالین
قرص سرترالین می تواند به طور موثر علائم روحی را تسکین دهد، اما در کنار این مزایا سرترالین ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. در زیر برخی از این عوارض را مشاهده می کنید. در صورت مشاهده هر یک از این عوارض فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
- تهوع
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- خشکی دهان (برای تسکین این عارضه، آب زیاد مصرف کنید)
- از دست دادن اشتها
- افزایش تعریق
- اسهال
- ناراحتی معده
- مشکلات خواب
*هشدار: اگر هر یک از عوارض جانبی بالا ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. همچنین اگر علائمی نظیر خونریزی آسان، تغییر در توانایی جنسی، گرفتگی عضلات، لرزش، ضربان قلب نامنظم، مدفوع سیاه، استفراغ شبیه تفاله قهوه، تغییرات بینایی یا هر علامت دیگر نادر و جدی را تجربه کردید، به پزشک خود اطلاع دهید.
تداخل دارویی سرترالین با دیگر داروها
تداخلات دارویی یکی از مهم ترین بحث های مصرف داروها است. در واقع تداخل دارویی ممکن است تاثیر مستقیمی بر عملکرد داروهای شما داشته باشد یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. بنابراین جدولی در باره تداخل دارویی قرص سرترالین با داروهای دیگر را در زیر آماده کردیم:
| دسته دارو | مثال دارو | تداخل دارویی |
| پیموزاید | افزایش خطر خونریزی | |
| داروهای ضد پلاکت | کلوپیدوگرل و NSAID ها مانند ایبوپروفن، ناپروکسن | افزایش خطر خونریزی/کبودی |
| رقیق کننده های خون | دابیگاتران و وارفارین | افزایش خطر خونریزی |
| مهارکننده های MAO | ایزوکاربوکسازید، لینزولید، متاکسالون، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، رازاگیلین، سافینامید، سلژیلین، ترانیل سیپرومین | تداخل دارویی جدی، حتی کشنده |
| داروهای سروتونین افزایشی و داروهای ضد افسردگی مخصوص | فلوکستین/پاروکستین و دیگر SSRI ها، دولوکستین/ونلافاکسین و دیگر SNRI ها، تریپتوفان و دیگر داروهای مشابه | افزایش خطر سندرم/سمیت سروتونین |
| داروهای خواب و آرامبخش | آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم، شل کننده های عضلانی و داروهای ضد درد مخدر یا مسکن های سرفه مانند کدئین و هیدروکودون | افزایش خطر خواب آلودگی |
| داروهایی که ممکن است باعث خواب آلودگی شوند | الکل، ماری جوانا (حشیش)، آنتی هیستامین ها مانند ستیریزین و دیفن هیدرامین | افزایش خطر خواب آلودگی |
| آسپرین | افزایش خطر خونریزی، اگر پزشک دستور داده باشد، مصرف ادامه داده شود | |
| آزمایشات آزمایشگاهی ممکن است با تداخل دارویی تحت تأثیر قرار گیرند | پزشکان و پرسنل آزمایشگاه باید از مصرف سرترالین آگاه باشند |
* تداخل دارویی ممکن است عوارض جانبی جدی را افزایش دهد یا عملکرد داروها را تغییر دهد. بنابراین مهم است که همیشه با پزشک خود در مورد همه داروها و محصولاتی که استفاده می کنید مشورت کنید و اقدامات احتیاطی مناسب را انجام دهید.
تداخل دارویی سرترالین با استامینوفن
یکی از تداخلات دارویی سرترالین، با استامینوفن است و نباید همزمان مصرف شوند. سرترالین یک داروی ضد افسردگی از دسته SSRIs است که عملکرد سرتونین را افزایش می دهد. اما در مقابل استامینوفن یک آنتی پیرتیک و ضد درد است که معمولاً برای کاهش تب و دردهای معمولی مصرف می شود. استفاده همزمان از این دو ممکن است باعث افزایش غلظت استامینوفن در بدن شود. در پی افزایش استامینوفن خطر آسیب های کبدی به شدت افزایش پیدا می کند. پیشنهاد می‌شود که قبل از مصرف همزمان این دو دارو، حتماً با داروساز مشورت کنید.
تداخل سرترالین با قهوه
قرص سرترالین یک داروی ضدافسردگی است که باعث افزایش سطح سروتونین در مغز می شود. در مقابل قهوه که حاوی کافئین است می تواند اثرات روان شناسی از جمله افزایش سطح انرژی و افزایش انگیزش را تغییر دهد. از این رو تداخل میان سرترالین و قهوه ممکن است باعث افزایش اثرات جانبی مانند اضطراب، بی قراری و افزایش ضربان قلب شود. این تداخل ممکن است برای برخی افراد تحمل پذیر و برای دیگران مشکل ساز باشد.
قرص سرترالین و ماری جوانا
تداخل بین قرص سرترالین و ماری جوانا یک موضوع پیچیده است. سرترالین دارویی است که برای درمان افسرده ای و اضطراب استفاده می شود، در حالی که ماری جوانا یک گیاه بوده که حاوی مواد فعالی مانند تتراهیدروکانابینول (THC) و کانابیدیول (CBD) است. مصرف همزمان این دو می تواند تداخلات جدی از جمله افزایش اثرات جانبی مانند اضطراب، تاری دید و افزایش فشار خون ایجاد کند.
قرص سرترالین و الکل
مصرف همزمان سرترالین و الکل می تواند به شدت ضررآور باشد. سرترالین یک داروی ضدافسردگی است که بر روی سیستم عصبی مرکزی اثر می گذارد و مصرف آن با الکل می تواند اثرات نامطلوبی داشته باشد. الکل ممکن است اثرات سیستم عصبی مرکزی را تقویت کرده و اثرات جانبی ناخواسته سرترالین را تشدید کند. این اثرات شامل خواب آلودگی، ضعف عضلات و افزایش اثرات مختلف مزاجی است. همچنین مصرف همزمان سرترالین و الکل می تواند خطرات سنگینی مانند افزایش فشار خون و خطر خودکشی را افزایش دهد. بهتر است هرگز الکل را با سرترالین مصرف نکنید و با پزشک خود در مورد هر گونه مصرف الکل مشورت کنید.
مصرف قرص سرترالین در بارداری
تحقیقات نشان داده است که مصرف سرترالین در دوران می تواند به نوزان متولد نشده آسیب وارد کند. افزایش خطر اختلالات طیف اوتیسم و اختلالات تکاملی دیگر در فرزند نمونه از خطرات مصرف قرص سرترالین در بارداری است. همچنین برخی از تحقیقات نشان داده اند که مصرف سرترالین در دوران بارداری ممکن است با افزایش خطر اختلالات قلبی در نوزاد همراه باشد.
با این حال تصمیم نهایی مصرف یا عدم مصرف سرترالین در دوران بارداری باید توسط پزشک متخصص یا داروساز گرفته شود. داروساز با در نظر گرفتن مزایا و معایب مصرف دارو و وضعیت بالینی باردار تصمیم به تجویز می گیرد. در برخی موارد، داروساز ممکن است تصمیم بگیرد سرترالین را تجویز نکند یا در مواردی ممکن است تصمیم به تغییر دوز دارو یا استفاده از داروهای دیگر بگیرد.
توصیه ها و هشدارهای قبل از مصرف سرترالین
قبل از شروع مصرف قرص سرترالین یا هر داروی ضد اضطراب دیگر باید نکات زیر را رعایت کنید تا عوارض جانبی را به حداقل برسانید:
- حساسیت و آلرژی: در صورت داشتن حساسیت یا آلرژی به داروی سرترالین یا سایر داروها، اطلاع دقیقی به پزشک یا داروساز خود دهید. همچنین ممکن است سرترالین حاوی مواد غیرفعال مانند لاتکس یا تارتازین باشد که این مواد می توانند واکنش های آلرژیک ایجاد کنند.
- سابقه پزشکی: سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی خود را به پزشک خود اعلام کنید. اطلاعاتی از قبیل اختلال دوقطبی/مانیک-افسردگی، مشکلات خونریزی، بیماری کبد، اختلال تشنج، بیماری تیروئید و سابقه خانوادگی اختلالات قلبی (مانند QT طولانی) بسیار مهم هستند.
- خطر طولانی شدن: QT سرترالین می تواند خطر طولانی شدن QT در الکتروکاردیوگرام (EKG) را افزایش دهد. این مشکل به ضربان قلب نامنظم و خطرناکی منجر می شود. در صورت داشتن شرایط پزشکی خاص یا مصرف داروهایی که باعث طولانی شدن QT می شوند را حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
- سرگیجه و خواب آلودگی: قرص سرترالین ممکن است سبب سرگیجه و خواب آلودگی شود. در صورت مصرف این دارو، رانندگی نکنید، از ماشین آلات پرهیز کنید و کارهایی که نیاز به هوشیاری دارند را انجام ندهید. همچنین از مصرف الکل و ماری جوانا (حشیش) خودداری کنید.
- بارداری و شیردهی: اگر باردار یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. مصرف سرترالین در دوران بارداری تنها در صورت لزوم باید انجام شود؛ زیرا ممکن است به نوزاد متولد نشده آسیب برساند. همچنین در صورت شیردهی قبل از مصرف سرترالین با پزشک مشورت کنید.
- افراد مسن: افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی حساسیت بیشتری داشته باشند، بنابراین نیاز به نظارت دقیق تر دارند.
- کودکان: وزن و قد کودکانی که از این دارو استفاده می‌کنند، باید به دقت کنترل شود.
جمع بندی
در این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی به یکی از قرص های ضد افسردگی و ضد اضطراب به نام قرص سرترالین پرداختیم. به طور کلی داروی سرترالین با مهار بازجذب سروتونین در مغز باعث بهبود خلق و خو می شود. اما در مقابل مصرف خودسرانه و بدون توجه به دستورات پزشک می تواند عوارض جانبی خطرناکی داشته باشد. پس توصیه می شود تا به دقت دستورات پزشک را رعایت کنید. همچنین اگر داروی دیگری مصرف می کنید حتما با داروساز متخصص درباره آنها مشورت کنید تا تداخلی میان آنها به وجود نیاید.
با دریافت مشاوره رایگان دکتر کاغذی می توانید از تمام مزایای مشاوره آنلاین بهره مند شوید. با توجه به توضیحاتی که تا الان مطالعه کرده اید، می توانید همین الان نوبت مشاوره خود را رزرو کنید:
