قرص آسپرین یکی از پرکاربردترین و معروف ترین دارو در جهان پزشکی است که به منظور ضد التهاب، تسکین دهنده دردها و کاهش تب تجویز می شود. آسپرین با مکانیسم کاهش تجمع پلاکت ها در عروق خونی، خطر ایجاد خونریزی و انسداد عروق را کاهش می‌دهد. با وجود تأثیرات مثبت، مصرف آسپرین به مشاوره دارویی نیاز دارد تا جلوی عوارض جانبی مانند خونریزی معده گرفته شود. در این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی با این دارو بیشتر آشنا می شویم و موارد مصرفی، نحوه استفاده، عوارض و تداخل دارویی را بررسی می کنیم.
مطالب این مقاله
چه کسانی باید اسپرین مصرف کنند؟
قرص آسپرین برای تسکین دردهای معتدل تا متوسط و کاهش تب مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به خوبی در دردهای عضلانی، دندانی، آرتریت و حتی سردرد تاثیرگذار است. به عنوان یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID)، آسپرین علاوه بر تسکین درد، از طریق مهار ماده‌ی طبیعی ای در بدن، به کاهش تورم نیز کمک می‌کند.
بسیاری از افراد از داروی آسپرین به عنوان رقیق‌کننده‌ی خون استفاده می کنند. دوزهای پایین آسپرین می‌تواند از لخته شدن خون جلوگیری کند که این ویژگی آن به خصوص بعد از عمل جراحی بسیار مفید است. همچنین، در برخی موارد از آسپرین به عنوان ابزاری برای کاهش خطر سکته مغزی یا حمله قلبی استفاده می شود، به‌ویژه در افرادی که در معرض این خطرات قرار دارند یا عمل های جراحی شریانی انجام داده‌اند. پس با این حساب افرادی که از این مشکلات رنج می برنند با مشورت از داروساز، می توانند از این دارو استفاده کنند.
نحوه استفاده از قرص آسپرین
برای استفاده بهینه از آسپرین و جلوگیری از احتمال عوارض جانبی، باید به موارد زیر توجه ویژه‌ای داشت:
- مشورت با داروساز: قبل از مصرف آسپرین به منظور درمان کودکان کمتر از 12 سال، حتماً با داروساز خود مشورت کنید. داروساز می‌تواند مقدار مناسب و فرکانس مصرف را تعیین کرده و اطمینان حاصل کند که مصرف آسپرین برای کودکان ایمن است.
- محدودیت مصرف در دوره زمانی: مصرف قرص آسپرین برای خوددرمانی درد بزرگسالان نباید بیش از 10 روز و در کودکان بیش از 5 روز ادامه یابد. همچنین برای درمان تب در بزرگسالان یا کودکان، نباید از آسپرین بیش از 3 روز و برای گلودرد بیش از 2 روز استفاده کرد.
- محدودیت در دوز: در یک دوره 24 ساعته، بیش از 5 دوز از آسپرین به کودکان داده نشود. این محدودیت به منظور جلوگیری از عوارض جانبی جدی مرتبط با مصرف زیاد آسپرین مانند سندرم ریye سی کت گرفته می‌شود.
- تجویز توسط پزشک در موارد خاص: استفاده بیش از حد از داروی آسپرین در برخی شرایط می‌تواند خطرات جدی را به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، در صورتی که علائم ناشی از ضربه به سر، سرفه یا خم شدن، یا علائم همچون سردرد همراه با استفراغ، تب و سفتی گردن وجود داشته باشد، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
- زمان مناسب برای مصرف: بهتر است قرص آسپرین را به عنوان اولین علائم درد یا تب مصرف کنید. اگر تا زمانی که درد به شدت افزایش یابد صبر کنید، اثربخشی آسپرین کاهش می‌یابد.
نحوه استفاده از شیاف آسپرین
شیاف آسپرین یک داروی مؤثر برای کاهش درد و التهاب است که نیازمند استفاده صحیح و دقیق است. برای استفاده از این شیاف، ابتدا توصیه می‌شود که با پزشک خود مشورت کنید تا دستورالعمل مطلوب را برایتان توضیح دهد. اگر شیاف به اندازه کافی نرم نیست و وارد مقعد نمی‌شود، می‌توانید آن را در آب سرد قرار داده یا به مدت ۳۰ دقیقه در یخچال قرار دهید تا نرم شود. سپس با باز کردن پوشش فویل و مرطوب کردن آن با آب، آماده می شود.
برای استفاده از شیاف آسپرین، در وضعیت پهلوی چپ دراز بخوابید و زانوی راست خود را خم کنید. سپس شیاف را با انگشتان خود وارد رکتوم کنید. بعد از وارد کردن شیاف، بهتر است حداقل چند دقیقه در همان وضعیت دراز بکشید و تا یک ساعت یا بیشتر از اجابت مزاج خودداری کنید تا دارو به طور کامل جذب شود. برای دستیابی به نتایج مطلوب، بهتر است همیشه به دستورالعمل پزشک خود یا دستورالعمل‌های روی برچسب محصول پایبند باشید تا از اثربخشی و ایمنی اطمینان حاصل کنید.
عوارض جانبی داروی آسپرین
بسیاری از افرادی که از قرص آسپرین استفاده می کنند، عوارض جانبی جدی را تجربه نمی‌کنند. اگرچه این دارو به طور کلی به عنوان یک ضد التهاب غیراستروئیدی مفید است، اما در برخی از موارد ممکن است عوارض جانبی ناخواسته ایجاد کند. در صورت تجربه هر یک از علائم زیر، توصیه می‌شود به داروساز اطلاع دهید:
- تهوع/استفراغ مستمر: اگر تهوع یا استفراغ شدید و متوقف نشده رخ دهد.
- خونریزی غیرمعمول: از جمله خونریزی دندانی یا خونریزی آسان از جراحات کوچک.
- مشکلات شنوایی: از جمله زنگ زدن در گوش یا مشکل در شنوایی.
- تغییرات کلیوی: از جمله تغییر در مقدار ادرار یا سایر علائم مشکوک.
- خستگی غیرمعمول: اگر خستگی بی دلیل و بی وقفه تجربه کنید.
- سرگیجه شدید: اگر سرگیجه به طور شدید و بی‌دلیلی ایجاد شود.
- تغییرات در ادرار: اگر رنگ ادرار تغییر کند و به تیره ترین حالت برسد.
- زردی چشم/پوست: اگر زردی در چشم‌ها یا پوست رخ دهد.
- درد شدید شکم/معده: اگر درد شکم یا معده به طور شدیدی ادامه داشته باشد.
- مدفوع سیاه یا قیری: اگر مدفوع با رنگ سیاه یا قیری داشته باشید.
- استفراغ مانند تفاله قهوه: اگر استفراغ با ظاهری مشابه تفاله قهوه داشته باشید.
- مشکل در صحبت کردن یا ضعف در یک ناحیه از بدن: اگر مشکل در صحبت کردن یا ضعف در یکی از نواحی بدن رخ دهد.
- تغییرات ناگهانی بینایی یا سردرد شدید: اگر تغییرات ناگهانی در دیداری یا سردرد شدید رخ دهد.
در نهایت اگر واکنش آلرژیک جدی از جمله تورم غدد لنفاوی، تورم پوست، خارش شدید، مشکل در تنفس یا سایر علائم آلرژیک را تجربه کنید، به پزشک خود مراجعه کرده و آن را مطلع سازید. به عنوان یک نکته مهم، واکنش های آلرژیک جدی به قرص آسپرین اغلب نادر هستند.
توصیه های قبل از مصرف آسپرین
قبل از شروع مصرف داروی آسپرین یا هر محصول حاوی آن، به توصیه های زیر دقت کنید تا احتمال وقوع عوارض جانبی و مشکلات سلامتی را کاهش دهید:
- حساسیت به آسپرین: اگر به آسپرین یا سایر مشتقات سالیسیلات حساسیت دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. همچنین اگر به داروهای دیگر مانند مسکن‌ها یا کاهنده های تب نیز حساسیت دارید، حتماً اطلاع رسانی کنید.
- مشکلات بهداشتی موجود: اگر با مشکلات مانند بیماری کلیوی، کبدی، دیابت، مشکلات معده یا خونریزی دست و پنجه نرم می‌کنید، حتماً قبل از مصرف آسپرین با داروساز مشورت کنید.
- دیگر عوارض و مشکلات جسمی: اگر از بیماری‌هایی مانند نقرس، کمبود آنزیم ها (مانند کمبود پیروات کیناز یا کمبود G6-PD) یا اختلالات لخته شدن خون رنج می برید، با داروساز مشورت کنید.
- مصرف همزمان با الکل و تنباکو: استفاده همزمان از قرص آسپرین و الکل یا تنباکو ممکن است عوارض جانبی را تشدید کند. به خصوص در صورت تجویز آسپرین به صورت منظم، به مصرف الکل و تنباکو کمتری روی آورید.
- کودکان و نوجوانان: کودکان و نوجوانان زیر 18 سال در موارد خاصی مانند آبله مرغان، آنفولانزا یا بیماری‌های تشخیص داده نشده نباید بدون مشورت با پزشک از آسپرین استفاده کنند.
تداخل دارویی قرص آسپرین با دیگر داروها
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. در ادامه به داروهایی که با آسپرین تداخل دارند را معرفی کی کنیم. اگر در موارد زیر دارویی را مصرف می کنید به هیچ عنوان آن دارو را بدون تایید داروساز خود قطع یا تغییر ندهید.
|
دسته داروهایی که ممکن است با آسپرین تداخل داشته باشد |
تداخلات |
| استازولامید | ممکن است اثرات دارویی را از بین ببرد |
| رقیق کننده های خون (مانند وارفارین، هپارین) | افزایش خطر خون ریزی |
| کورتیکواستروئیدها (مانند پردنیزون) | افزایش خطر عوارض روده و معده |
| دی کلرفنامید | افزایش خطر عوارض روده و معده |
| کتورولاک | ممکن است اثرات کتورولاک تغییر کند |
| متوترکسات | افزایش خطر عوارض کبدی |
| میفپریستون | افزایش خطر خون ریزی |
| داروهای نقرس (مانند پروبنسید، سولفین پیرازون) | اثرات جانبی این داروها ممکن است تغییر کند |
| داروهای ضد تشنج (مانند فنی توئین، والپروئیک اسید) | افزایش خطر عوارض جانبی |
| داروهای گیاهی (مانند جینکو بیلوبا) | اثرات جانبی این داروها ممکن است تغییر کند |
| واکسن های زنده (مانند واکسن واریسلا، واکسن آنفلوانزای زنده) | احتمالا اثرات واکسن های زنده تغییر خواهند کرد |
مصرف آسپرین در دوران بارداری و شیردهی
دوران بارداری و شیردهی دو بازده زمانی بسیار مهم برای مادر و فرزند است که باید به داروهای مصرف شده بیشتر توجه کرد. در این میان مصرف آسپرین به منظور درمان درد یا تب در دوران بارداری توصیه نمی شود. زنان باردار باید قبل از مصرف هر گونه دارویی، به ویژه آسپرین، با پزشک خود مشورت کنند. تاثیرات مصرف قرص آسپرین در بارداری و نوزاد متولد شده ممکن است خطراتی را به همراه داشته باشد.
استفاده از آسپرین از هفته 20 بارداری تا زمان زایمان توصیه نمی‌شود. در صورتی که پزشک تصمیم به مصرف آسپرین بین هفته‌های 20 تا 30 بارداری گیرد، باید کمترین دوز موثر را در کمترین زمان ممکن مصرف کنید. در برخی موارد خاص، مصرف آسپرین با دوز پایین می‌تواند به طور ایمن جهت جلوگیری از شرایط خاصی مانند حمله قلبی مورد استفاده قرار گیرد. اما بهتر است قبل از مصرف حتماً با پزشک مشورت شود.
همچنین در دوران شیر دهی به دلیل اینکه داروی آسپرین به شیر مادر منتقل می شود، درصورت مصرف آن به مقدار زیاد ممکن است برای نوزاد شیرخوار آسیب زننده باشد. با این حال، در موارد تجویز شده توسط پزشک، ممکن است آسپرین با دوز پایین جهت پیشگیری از حمله قلبی یا سکته مصرف شود. در هر صورت، قبل از شیردهی حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
روش صحیح نگهداری قرص آسپرین
- دارو را در یخچال یا محل خنک با دما بین 35-59 درجه فارنهایت (2-15 درجه سانتیگراد) نگهداری کنید.
- از رطوبت و نور دور نگه دارید، بهتر است در جاهای خشک و تاریک نگهداری شود.
- برای جلوگیری از تغییر ویژگی‌های دارو، آن را در حمام نگه ندارید.
- از هر محصول آسپرینی که بویی شبیه به سرکه دارد، استفاده نکنید.
- داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگه دارید.
- هرگز داروها را در توالت نریزید و به لوله فاضلاب نسپارید.
جمع بندی
در این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی به بررسی قرص آسپرین پرداختیم. در واقع داروی آسپرین در اکثر مواقع برای تسکین درد و کاهش تب تجویز می شود. این دارو در بزرگسالان نباید بیش از 10 روز و در کودکان بیش از 5 روز ادامه یابد. دوز و زمان مناسب آسپرین با توجه به شرایط بیمار توسط داروساز و پزشک مشخص می شود. اگر این دارو را مصرف می کنید، پس حتما توصیه های داده شده توسط داروساز را رعایت کنید.
این دارو در اکثر افراد عوارض جانبی از خود نشان نمی دهد. اما ممکن است در برخی از افراد عوارض نیز دیده شود که به عوارض ممکن پرداختیم. اگر هر گونه عوارضی را مشاهده کردید حتما با داروساز یا پزشک خود مشورت کنید. همچنین مصرف قرص آسپرین برای بانوان شیرده و باردار باید تحت نظر پزشک یا داروساز مصرف شود. تداخل دارویی یکی دیگر از بحث های دارو ها است که در جدول بالا به آنها اشاره شد. در صورت مصرف این داروها قطع یا عوض نکنید و در این باره با داروساز متخصص مشورت بگیرید.
منبع: www.reference.medscape.com
با دریافت مشاوره رایگان دکتر کاغذی می توانید از تمام مزایای مشاوره آنلاین بهره مند شوید. با توجه به توضیحاتی که تا الان مطالعه کرده اید، می توانید همین الان نوبت مشاوره خود را رزرو کنید:
