بیماری پوست پوست شدن یک مشکل شایع در جامعه است که شاید برای شما هم پیش آمده باشد. این بیماری باعث تغییر رنگ و ساختار پوست، خشکی، ترکها، خارش و التهاب میشود. علل این بیماری ممکن است شامل عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی، تغذیه نامناسب و استفاده از محصولات شیمیایی باشد. در ادامه این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی به بررسی علل، علائم و راههای درمان بیماری پوست پوست شدن میپردازیم. پس اگر بیماری در شما یا نزدیکانتان رخ داده است برای درمان این بیماری در ادامه با ما همراه باشید.
مطالب این مقاله
بیماری پوست پوست شدن چیست؟
بیماری پوست پوست شدن یک وضعیت نادر و مزمن است که با تخریب و آسیب به پوست همراه است. در این بیماری، پوست به خاطر ضعف یا نقص در ساختار ماده ژنتیکی پوست (پروتئینهای اتصال) به شکل غیرطبیعی در برابر فشارهای معمولی، حتی با فشارهای نرم و طبیعی مانند لمس یا اصطکاک، آسیب می روند.
این بیماری را میتوان به سه نوع اصلی تقسیم کرد: اپیدرمولیز محدود (Epidermolysis Bullosa Simplex) که بیشتر در مناطق مثل دستها و پاها قرار میگیرد و معمولاً در دستها و پاها شروع میشود، اپیدرمولیز خلقی (Dystrophic Epidermolysis Bullosa) که به طور عمده در مناطقی که فرکانس اصطکاک بیشتر دارد مانند زانوها و آرنجها ظاهر می شود و اپیدرمولیز خودمانده (Epidermolysis Bullosa Junctional) که به صورت مشابه در مناطق مختلف بدن ایجاد میشود.
این بیماری نیازمند مراقبت و مداخله مستمر است؛ زیرا حتی در شرایط عادی و روزمره میتواند باعث بروز شکستگیها، زخمها و عفونتهای پوستی شود. درمان اپیدرمولیز برای کاهش علائم و تسکین درد بیماران بوده و بسیار مهم است.
علت پوست پوست شدن جاهای مختلف بدن
در برخی افراد، ممکن است اختلالاتی در پوست رخ دهد که باعث پوست پوست شدن جاهای مختلف بدن شود. این مشکلات میتوانند از عوامل مختلفی ناشی شوند که در ادامه به برخی از مهمترین علل این بیماری میپردازیم.
- آلرژی: آلرژیها میتوانند به عنوان یک عامل مهم در بیماری پوسته پوسته شدن موضعی در نقاط مختلف بدن عمل کنند. واکنش آلرژیک پوست معمولاً ناشی از تماس با مواد محرک مانند آلرژنها، مواد شیمیایی تحریککننده، غبار و آلودگی هوا است.
- عفونتها: برخی عفونتها نیز میتوانند باعث ایجاد بیماری پوست پوست شدن در جاهای مختلف بدن شوند. برخی از عفونتهای قارچی، باکتریایی و ویروسی میتواند به پوست صدمه برساند و علائمی همچون پوسته پوسته شدن، خارش و قرمزی را ایجاد کنند.
- بیماریهای التهابی: برخی از بیماریهای التهابی مانند پسوریازیس و اگزما نیز میتوانند باعث این بیماری در نقاط مختلف بدن شوند. این بیماریها معمولاً به علت راکد شدن و سرکوب سیستم ایمنی بدن رخ میدهند.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند آب و هوا، تغذیه نامناسب، استفاده از محصولات شیمیایی قوی و مواد محرک میتوانند پوست را تحت تأثیر قرار داده و باعث ایجاد بیماری پوست پوست شدن در جاهای مختلف بدن شوند.
- عوامل ژنتیکی: برخی از بیماریهای پوستی که به وراثت برمیگردند، نیز میتوانند باعث این بیماری در برخی افراد شوند. مثالی از چنین بیماریها، ایپیدرمولیزیس بولوزا است.
کمبود کدام ویتامین باعث پوست پوست شدن می شود؟
ویتامین ها یکی دیگر از عوامل موثر در بیماری پوست پوست شدن است. درواقع کمبود ویتامینها میتواند به شکلی گوناگون بر سلامتی پوست تأثیر بگذارد. در واقع نقصان هر یک از ویتامینهای حیاتی میتواند به عوارض پوستی و علائمی نظیر پوسته پوسته شدن منجر شود. ویتامینها عوامل اساسی برای حفظ سلامت پوست هستند و نقصان آنها میتواند منجر به بروز بیماریهای پوستی متعدد شود.
یکی از ویتامینهایی که در کمبود آن مشکلات پوستی رخ میدهد، ویتامین C است. کمبود این ویتامین میتواند باعث ضعف ساخت کلاژن در پوست شده و منجر به پوست خشک، تیرگی پوست، لکههای قهوهای و حتی زخمهای دیربهدیر شفابخش نیز گردد.
ویتامین D نیز برای سلامت پوست اهمیت دارد. کمبود این ویتامین میتواند باعث تحریک بیش از حد پروتئینهای التهابی شود و علایمی نظیر قرمزی، خارش و خشکی پوست را ایجاد کند. علاوه بر این، ویتامینهای گروه B نیز در سلامتی پوست تأثیر دارند. مثلاً کمبود ویتامین B3 (نیاسین) میتواند باعث بروز بیماری پوست پوست شدن، التهاب پوست و حتی ترشح چربی بیش از حد در پوست شود.
درمان بیماری پوسته پوسته شدن
برای درمان بیماری پوست پوست شدن پوست می توان روش های درمانی زیادی را به کار گرفت. برای درمان استفاده از داروها و پمادها توصیه می شود که این داروها باید تحت نظر داروساز متخصص مصرف و تجویز شود. در غیر این صورت به هیچ عنوان نباید به طور خودسرانه از داروها و پمادها استفاده کنید؛ زیرا ممکن است داروهایی که برای درمان بیماری پوست پوست شدن مصرف می کنید، عوارض جانبی خطرناکی داشته باشد.
1. استفاده از کورتیکواستروئیدها
درمان با استفاده از کورتیکواستروئیدها یا استروئیدهای ضدالتهاب قوی، به عنوان یکی از روشهای اصلی درمان بیماری پوست پوست شدن (پسوریازیس) استفاده میشود. این داروها ترکیباتی هستند که به طور مستقیم بر روی سلولهای پوست تأثیر میگذارند و علائم و نشانههای بیماری را کنترل میکنند.
کورتیکواستروئیدها به صورت موضعی در قالب کرمها، ژلها، لوسیونها و اسپریها بر روی پوست استفاده میشوند. کارهایی که این داروها برای درمان این بیماری انجام می دهند:
- کاهش التهاب: استروئیدهای ضدالتهاب قوی در کاهش التهاب پوستی موثر هستند. آنها عوامل التهابی را کنترل کرده و تورم، قرمزی و خارش را کاهش میدهند.
- کاهش سرعت تکثیر سلولهای پوست: در بیماری پوسته پوسته شدن، سلولهای پوستی به سرعت بیش از حد تکثیر میشوند. استروئیدهای ضدالتهاب با کاهش سرعت تولید سلولهای پوست و کاهش لایههای ضخیم پوست، باعث تقلیل ضخامت و تراکم پوست می شود.
- کنترل خارش و سوزش: یکی از علائم بارز بیماری پوست پوست شدن خارش و سوزش است. استروئیدهای ضدالتهاب موجب کاهش این علائم میشوند و راحتی و آرامش را به بیمار بازمیگردانند.
استفاده از کورتیکواستروئیدها باید تحت نظر پزشک یا داروساز مختصص باشد. میزان استفاده، تعداد بارهای استفاده در روز و مدت زمان درمان بر اساس شدت بیماری و ویژگیهای شخصی شما تعیین خواهد کرد. درمان با استروئیدهای ضدالتهاب معمولاً در طول مدتهای کوتاه آغاز شده و سپس به تدریج قطع میشود تا احتمال عوارض جانبی ناخواسته کاهش یابد.
2. استفاده از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی
درمان بیماری پوست پوست شدن می تواند با توجه به شرایط بیمار شامل استفاده از داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی نیز باشد. این داروها عموماً به صورت موضعی استفاده میشوند و موارد زیر را در درمان بیماری مذکور انجام میدهد:
- کاهش التهاب: داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی به کاهش التهاب پوستی که با بیماری پوست پوست شدن همراه است، کمک میکنند. آنها عوامل التهابی را مهار کرده و تورم و قرمزی پوست را کاهش میدهند.
- کاهش خارش: خارش یکی از علائم ناخوشایند این بیماری است. داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی میتوانند خارش را کاهش دهند و به بیمار تسکین بدهند.
- مهار عوارض التهابی: داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی میتوانند این عوارض التهابی را کنترل کنند و بهبودی را به بیمار بخشیده و راحتی را افزایش دهند.
در معابر درمانی، داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی به صورت کرم، ژل یا لوسیون موضعی قابل استفاده هستند. همچنین برخی داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی به صورت خوراکی (سیستمیک) نیز تجویز میشوند اما در بیماری پوسته پوسته شدن استفادهی محلی بیشتر مرسوم است.
3. استفاده از سیستمیک
در برخی موارد شدیدتر برای درمان بیماری پوست پوست شدن داروسازان ممکن است داروهای سیستمیک را تجویز کنند. داروهای سیستمیک به داروهایی اطلاق میشود که به طور خوراکی (در قالب قرص یا کپسول) یا به صورت تزریقی مصرف میشوند. این داروها به کنترل بیماری و بهبود علائم مرتبط با آن کمک میکند. دو دسته اصلی داروهای سیستمیک برای درمان پوسته پوسته شدن استفاده می شود؛ این دو دسته شامل:
- متوترکسات (Methotrexate): این دارو از گروه آنتیمتابولیتها است که عملکرد سلولهای پوستی را تغییر میدهد. متوترکسات معمولاً به صورت خوراکی مصرف میشود و به کاهش تولید سلولهای پوستی و بهبود ضایعات پوستی مرتبط با بیماری کمک میکند.
- سیکلوسپورین (Cyclosporine): این دارو از گروه داروهای ایمونوساپرسان است و به منظور کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن استفاده میشود. سیکلوسپورین معمولاً به صورت خوراکی مصرف میشود و به کنترل التهاب و سایر علائم پوست پوست شدن کمک میکند.
درمان با داروهای سیستمیک نیاز به نظارت و پیگیری دقیق توسط پزشک یا داروساز متخصص دارد. میزان دقیق دارو، تعداد و زمان مصرف بر اساس شدت بیماری و ویژگیهای بیمار تعیین می شود.
درمان خانگی بیماری پوست پوست شدن
برای درمان پوسته پوسته شدن علاوه بر استفاده از داروها با روش های درمانی خانگی نیز می توان در بسیار از مواقع پوست را بهبود بخشید. با رعایت و اقدام برخی از فعالیت های ساده ولی تاثیر گزار می توان جلوی تشدید این بیماری را گرفت. در ادامه به این روش ها می پردازیم:
- استفاده از روغن آرگان و بادام شیرین: روغن آرگان و بادام شیرین دارای خواص مرطوب کننده و تغذیه کنندهای هستند که میتوانند بهبود وضعیت پوست را تسهیل کنند. برای استفاده از این روغنها، مقداری روغن را در دست گرم کرده و به آرامی بر روی پوست ماساژ دهید. این عمل باعث نرم شدن پوست و حفظ رطوبت آن میشود.
- آبرسانی پوست: یکی از عوامل مهم در بیماری پوست پوست شدن، خشکی پوست است. برای جلوگیری از خشکی پوست و پیشگیری از پوست شدن، آبرسانی مناسب برای پوست الزامی است. میتوانید از محصولات مرطوب کننده طبیعی مانند آلوئه ورا، هیدرولاتها و سرمهای آبرسان استفاده کنید.
- نوشیدن بیشتر آب: آب مصرفی آنچنان که میدانید، تأثیر بسیار زیادی در حفظ رطوبت پوست دارد. با نوشیدن مقدار کافی آب، پوست از درون مرطوب میشود و خشکی آن کاهش مییابد. توصیه میشود روزانه حداقل ۸ لیوان آب مصرف کنید (البته مقدار آب مصرفی با توجه به شرایط هر فرد متفاوت است).
- لایه برداری پوست: لایه برداری منظم و ملایم پوست میتواند باعث تجدید سلولها و ترمیم پوست شده و پوستی سالمتر و جوانتر را به همراه داشته باشد. از محصولات لایه برداری پوستی نرم و طبیعی مانند پیلینگ ها و اسکراب ها استفاده کنید.
- استفاده از کرم ضد آفتاب: مواجهه پوست با اشعه مضر آفتاب میتواند باعث آسیب رساندن به پوست و در نتیجه بیماری پوست پوست شدن را ایجاد کند. استفاده از کرم ضد آفتاب با فاکتور حفاظتی مناسب، مانع از آسیب نوری شده و در حفظ سلامت پوست تأثیر بسزایی دارد.
- به هیچ عنوان از آب داغ استفاده نکنید: استفاده از آب داغ میتواند باعث خشکی و پوسته پوسته شدن شود. به جای آب داغ، از آب گرم یا خنک استفاده کنید تا پوست نرم شود و رطوبت خود را حفظ کند.
جمع بندی
در این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی به بیماری پوست پوست شدن پرداختیم و علت و درمان آن را بررسی کردیم. گفتیم که این بیماری به علت آلرژی، عفونت ها، بیماری التهابی، عوامل محیطی و عوامل ژنتیکی رخ می دهد. راه درمانی زیادی برای درمان این بیماری وجود دارد. داروها یکی از موارد درمانی این بیماری است که باید تحت نظر داروساز مصرف شود. پس اگر شما یا نزدیکانتان به بیماری پوست پوست شدن مبتلا شده اید می توانید با رزو نوبت، از مشاوره دارویی رایگان بهره مند شوید. در این مشاوره ممکن است داروهایی تجویز شود که به دنبال آن نوع مصرف و مقدار آن مشخص می شود.