داروی دگزامتازون یک داروی مهم در دسته ای کورتیکواستروئید ها است. این دارو اغلب برای کنترل التهابات و تورم های مرتبط با بیماری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله این بیماری ها می توان به بیماری های التهابی مزمن مانند التهاب مفاصل و بیماری های التهابی ریه اشاره کرد.
داروی دگزامتازون با کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن و کنترل علائم ناراحتی از جمله درد و تورم، به بیماران برای درمان کمک می کند. اما مصرف این دارو می تواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد. در ادامه این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی قرار است با دارو یا قرص دگزامتازون بیشتر آشنا شویم و توصیه های بسیار مهم قبل از مصرف این دارو را بررسی خواهیم کرد.
مطالب این مقاله
کاربرد داروی دگزامتازون
داروی دگزامتازون در اکثر مواقع برای درمان نوع خاصی از سرطان، مولتیپل میلوما (سرطان نخاع استخوان) تجویز می شود. این دارو به عنوان یکی از عناصر ترکیبی در رژیم های درمانی مورد استفاده قرار می گیرد تا به کنترل نمو و پیشرفت سلول های سرطانی کمک کند.
یکی از کاربردهای اصلی دگزامتازون در درمان مولتیپل میلوما، کاهش التهابات در بدن است. این دارو به عنوان یک کورتیکواستروئید، به کاهش التهابات مرتبط با سرطان کمک می کند. التهابات ممکن است سرطان را تشویق کرده و باعث افزایش نمو سلول های سرطانی شود. دگزامتازون با مهار پروسه های التهابی، می تواند در کنترل نمو و پیشرفت سلول های سرطانی تاثیرگذار باشد.
علاوه بر کاهش التهابات، دگزامتازون نیز می تواند به کاهش خطر تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی سرطان کمک کند. شیمی درمانی ممکن است عوارض جانبی ناخوشایندی از جمله تهوع و استفراغ را به دنبال داشته باشد که این موضوع کیفیت زندگی بیمار را تحت تاثیر قرار می دهد. داروی دگزامتازون با کمک به مهار عوارض جانبی این نوع درمان، می تواند به بیماران کمک کند تا بهتر با این فرآیند مواجهه کنند.
نحوه مصرف داروی دگزامتازون
دگزامتازون با توجه به دستور پزشک یا داروساز تجویز می شود و باید به دقت بر اساس دستور پزشک یا داروساز مصرف شود. معمولاً این دارو در روز یک بار مصرف می شود، اما تعداد و زمان مصرف ممکن است بسته به وضعیت پزشکی شما تغییر کند. به عبارت دیگر، حتماً دستورات پزشک را رعایت کنید.
قرص دگزامتازون می تواند به همراه غذا یا بدون مصرف غذا مصرف شود. اگر پزشک شما دستور دیگری ندهد، می توانید آن را با یک لیوان پر آب مصرف کنید. برای بهره برداری بهتر از دارو، باید آن را به صورت منظم و در زمان مشخصی مصرف کنید. ممکن است برای شما مفید باشد که یک یادآور مثل علامت گذاری تقویم را برای مصرف دارو استفاده کنید تا هیچ موعدی از دست نروید.
در هیچ حال دارو را بدون مشورت با پزشک خود قطع نکنید. با قطع ناگهانی داروی دگزامتازون ممکن است علائمی مانند تهوع، سرگیجه، ضعف، یا درد عضله/مفصل را تجربه کنید. برای قطع دارو حتما با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. در صورت نیاز پزشک شما دوز دارو را به تدریج کاهش می دهد.
عوارض جانبی داروی دگزامتازون
اکثر افرادی که این دارو را مصرف می کنند به ندرت عوارض جانبی را تجربه می کنند، اما مصرف دگزامتازون ممکن است عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشد. در ادامه به برخی از عوارض جانبی معمول و نادر این دارو می پردازیم:
- ناراحتی معده و سردرد: این عوارض معمولاً به صورت خفیف و موقتی رخ می دهند. اگر پس از مصرف قرص دگزامتازون دچار ناراحتی معده شدید آن را به همراه وعده غذایی مصرف کنید.
- مشکلات خواب: داروی دگزامتازون ممکن است برخی افراد را متاثر کند و باعث مشکلات در خواب شود. تغییر در زمان مصرف دارو ممکن است این مسئله را بهبود بخشد.
- علائم عفونت: اگر پس از مصرف دارو علائمی مانند گلودرد مزمن، تب، لرز یا سرفه پایدار رخ دهد، باید به پزشک مراجعه کنید.
- تغییرات در وزن و صورت پفکرده: برخی افراد با مصرف این دارو به صورت غیر طبیعی افزایش وزن پیدا می کنند یا صورت آنها پف می کند.
- تغییرات روانی: با مصرف این دارو ممکن است تغییرات روحی و روانی مانند افسردگی، نوسانات خلقی و بی قراری رخ دهد. در صورت ادامه این علائم، باید به پزشک اطلاع دهید.
- تغییرات در دوره قاعدگی: دگزامتازون ممکن است بر دوره قاعدگی تأثیر بگذارد. در صورت تغییرات نامعمول در دوره قاعدگی، به پزشک مراجعه کنید.
- مشکلات بینایی: برخی از افراد ممکن است در دید خود تغییراتی را تجربه کنند. در صورت مشکلات بینایی، به پزشک اطلاع دهید.
- درد عضلانی و ضعف: با مصرف داروی دگزامتازون ممکن است درد، حساسیت یا ضعف عضلانی نادراً رخ دهد. اگر این علائم رخ دهد، به پزشک مراجعه کنید.
- ارتفاع قند خون: دگزامتازون ممکن است نادراً باعث افزایش قند خون شود. اگر علائمی مانند افزایش تشنگی، ادرار زیاد یا افزایش قند خون داشته باشید، به پزشک مراجعه کنید.
- خطر لخته شدن خون: در موارد نادر، دگزامتازون ممکن است باعث لخته شدن خون شود. به طوری که به بیماری های خطرناکی مانند سکته مغزی و آمبولی ریه منجر شود. افراد با سابقه لخته شدن خون، بیماری های قلبی یا حالت های خاصی نیاز به نظارت دقیق دارند.
- واکنش‌های آلرژیک: واکنش های آلرژیک جدی به دگزامتازون نادر هستند، اما در صورت مشاهده علائمی نظیر بثورات پوستی، خارش شدید، سرگیجه، مشکلات تنفسی، به پزشک خود اطلاع دهید.
تذکر مهم: همیشه به توصیه پزشک و تحت نظر او داروها را مصرف کنید. اگر عوارض جانبی مشکوک به شما رخ دهند، به پزشک یا داروساز اطلاع دهید تا مناسب ترین راهکار را در اختیار شما قرار دهد.
تداخل دارویی دگزامتازون با دیگر داروها
تداخل دارویی یکی دیگر از بحث های مهم در بین مصرف دارو ها است. تداخل میان دارو ها می تواند خطر عوارض جانبی را افزایش دهد یا اثر داروها را از بین ببرد. پس قبل از مصرف هر گونه دارو بهتر است در این باره با داروساز متخصص مشورت کنید. در جدول زیر داروهایی که ممکن است با داروی دگزامتازون تداخل داشته باشند را بررسی کرده ایم.
| نوع دارو | تداخل دارویی با دگزامتازون |
| داروهای ضد پلاکت (مثل کلوپیدوگرل) | افزایش خطر خونریزی و کبودی |
| NSAID ها (مانند ایبوپروفن و ناپروکسن) | افزایش خطر خونریزی و کبودی |
| رقیق‌کننده های خون (مثل وارفارین و دابی گاتران) | افزایش خطر خونریزی |
| میفپریستون | تداخل ممکن با قرص دگزامتازون |
| داروهای آسیب دیده کبدی (مانند پرازیکوانتل و ریلپی ویرین) | افزایش خطر عوارض جانبی |
| آسپرین با دوز پایین | مشورت با پزشک الزامی است |
| آزمایشات آزمایشگاهی | ممکن است نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهد |
توصیه های بسیار مهم قبل از مصرف قرص دگزامتازون
قبل از شروع مصرف این دارو، باید توصیه هایی که در ادامه به آنها می پردازیم را رعایت کنید. با رعایت این موارد عوارض جانبی این دارو به حداقل می رسد. پس این توصیه ها را به دقت بررسی و رعایت کنید:
- تاریخچه پزشکی: اگر سابقه پزشکی دارید حتما تمام آن را به پزشک یا داروساز بگویید، به ویژه مواردی که ممکن است عوارض جانبی دگزامتازون را تشدید کند، مانند:
- عفونت ها (مانند سل، تبخال، عفونت‌های قارچی)
- فشار خون بالا
- مشکلات قلبی (مانند نارسایی قلبی یا اخیراً حمله قلبی)
- بیماری کلیوی
- بیماری کبد
- اختلالات روانی یا خلقتی (مانند روان پریشی، اضطراب، افسردگی)
- عدم تعادل مواد معدنی (مانند سطح پایین پتاسیم یا کلسیم در خون)
- بیماری تیروئید
- مشکلات معده یا روده (مانند زخم، کولیت اولسراتیو، دیورتیکولیت، اسهال بی دلیل)
- دیابت
- مشکلات چشمی (مانند آب مروارید یا گلوکوم)
- تحلیل استخوان (پوکی استخوان)
- استفاده طولانی مدت: استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئیدی می تواند واکنش بدن به آنها را دشوارتر کند. همچنین قبل از هر عمل جراحی یا درمان اورژانسی، به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید که از داروی دگزامتازون استفاده می کنید یا در 12 ماه گذشته از آن استفاده کرده اید.
- علائم ناراحتی: اگر دچار خستگی غیرمعمول یا خستگی شدید شوید یا کاهش وزن شدید تجربه کنید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
- کارت هشدار: در صورت استفاده طولانی مدت، کارت هشدار یا دستبند شناسایی پزشکی که ثابت می کند شما از قرص دگزامتازون استفاده می کند را همراه داشته باشید.
- ریسک عفونت: داروی دگزامتازون ممکن است احتمال ابتلای شما به عفونت ها را افزایش دهد یا عفونت فعلی را بدتر کند. پس از افرادی که عفونت قابل پخش دارند (مانند آبله مرغان، کووید-19، سرخک، آنفولانزا) دوری کنید. در صورتی که در معرض عفونت قرار گرفته اید، با پزشک خود مشورت کنید.
- واکسیناسیون: قبل از انجام هر گونه ایمن سازی یا واکسیناسیون، به متخصص مراقبت های بهداشتی خود بگویید که از دگزامتازون استفاده می‌کنید. همچنین از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.
- خونریزی معده: داروی دگزامتازون ممکن است باعث خونریزی معده شود. برای جلوگیری، مصرف مشروبات الکلی را محدود کنید و برای اطلاعات بیشتر با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
- عمل جراحی: قبل از انجام عمل جراحی یا دندانپزشکی، به پزشک یا دندانپزشک خود در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای نسخه ای، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) اطلاع دهید.
- بارداری در زنان: در دوران بارداری، داروی دگزامتازون باید تنها زمانی مصرف شود که به وضوح نیاز باشد. این دارو به ندرت ممکن است به نوزاد متولد نشده آسیب برساند.
- شیردهی: مشخص نیست که دگزامتازون به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی در حین مصرف این دارو و حداقل 2 هفته پس از آخرین دوز توصیه نمی شود. قبل از شیردهی در این باره با پزشک خود مشورت کنید.
جمع بندی
در این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی به داروی دگزامتازون پرداختیم و تمامی نکات مهم این دارو را بررسی کردیم. به طور کلی قرص دگزامتازون یک داروی مهم در دسته کورتیکواستروئید ها است و برای درمان نوع خاصی از سرطان، مولتیپل میلوما (سرطان نخاع استخوان) مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو علاوه بر کاربرد دارای عوارض جانبی و تداخل دارویی زیادی است. اگر پس از مصرف این دارو دچار هر گونه علائم شدید فورا با پزشک یا داروساز تماس بگیرید.
با دریافت مشاوره رایگان دکتر کاغذی می توانید از تمام مزایای مشاوره آنلاین بهره مند شوید. با توجه به توضیحاتی که تا الان مطالعه کرده اید، می توانید همین الان نوبت مشاوره خود را رزرو کنید:
