قرص ایبوپروفن یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) است که برای کاهش درد، التهاب و تب استفاده می شود. ایبوپروفن برای درمان موقتی انواع دردها از جمله سردرد، دندان‌درد، دردهای عضلانی و مفصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین این دارو برای تخفیف تب و دردهای مرتبط با سرماخوردگی و آنفلوآنزا نیز تجویز می شود.
داروی ایبوپروفن به عنوان یک مهارکننده آنزیم های پروستاگلاندینی عمل کرده و از طریق کاهش التهاب و درد به تسکین و آسایش کمک می‌کند. در ادامه این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی با این قرص بیشتر آشنا می شویم و نحوه استفاده، عوارض جانبی و تداخل دارویی را بررسی می کنیم.
مطالب این مقاله
مکانیسم قرص ایبوپروفن
مکانیسم عمل اصلی قرص ایبوپروفن در بدن مربوط به مهار آنزیم های سیکلواکسیژناز (COX) است. این آنزیم ها در مسیر تولید پروستاگلاندین ها نقش دارند که مواد شیمیایی با ویژگی های التهاب زا، دردآور و تب آور هستند.
ایبوپروفن با مهار COX-1 و COX-2، فعالیت تولید پروستاگلاندین ها را کاهش می دهد. COX-1 در حفظ تعادل فیزیولوژیکی نقش دارد، در حالی که COX-2 در پاسخ به التهاب و آسیب های بافتی فعال می شود. ایبوپروفن با تاثیر بر کاهش مقدار پروستاگلاندین ها باعث کاهش التهاب، درد و تب می شود.
علاوه بر این ایبوپروفن ممکن است تاثیری بر تماس نورون ها با دریافت‌کنندگان پروستاگلاندینی داشته باشد که این موضوع به کاهش درد کمک می کند. در واقع این دارو در کاهش مقدار مواد شیمیایی مسئول انتقال پیام درد به مغز نیز نقش دارد.
نحوه استفاده از قرص ایبوپروفن
در ابتدا قبل از مصرف قرص ایبوپروفن، حتماً باید دستورات پزشک یا داروساز را مطالعه کنید. به طور معمول، جهت مصرف این دارو هر 4 تا 6 ساعت یک قرص با یک لیوان آب کامل (حدود 240 میلی لیتر) توصیه می شود. در طی این مدت، معمولاً توصیه می شود حداقل 10 دقیقه در استراحت به سر ببرید تا دارو به خوبی جذب شود.
برای کاهش احتمال ایجاد مشکلات معده، می توانید این دارو را همراه با غذا یا مایعات مصرف کنید. در صورت داشتن مشکلات معده، می توانید از آنتی اسید ها نیز در همین زمان استفاده کنید تا تهاجم دارو به معده را کاهش دهید.
مهمترین نکته در مصرف قرص ایبوپروفن این است که دوز کمتر و مدت زمان کوتاه تری را برای کاهش خطر خونریزی معده و سایر عوارض جانبی در نظر بگیرید. از آنجایی که این دارو یک داروی ضد التهاب است، ممکن است در طول زمان بیشتر مصرف شود. در این صورت توصیه داروساز را جدی بگیرید و دقیقاً به دستورات او عمل کنید.
همچنین به یاد داشته باشید که استفاده از ایبوپروفن به عنوان درمان “در صورت نیاز”، به معنای استفاده از آن به محض احساس درد نخستین است. در صورتی که صبر کنید تا درد بدتر شود، احتمالاً دارو به خوبی کار نخواهد کرد. در مواقعی که وضعیت شما بهبود نمی‌یابد یا علائم شما بدتر می‌شود، حتماً به پزشک یا داروساز مراجعه کرده و مشاوره دریافت کنید.
عوارض جانبی داروی ایبوپروفن
قرص ایبوپروفن مانند دیگر قرص های مسکن علاوه بر تسکین درد دارای عوارض جانبی است. بیشتر این عوارض جانبی نسبتاً کم اثر هستند و به طور عمومی تا زمانی که دارو را با دستور داروساز مصرف کنید، بهبود می‌یابند.
عوارض جانبی معمول ایبوپروفن شامل مشکلات معده مانند حالت تهوع، استفراغ، سردرد، اسهال، یبوست، سرگیجه و خواب آلودگی است. این علائم به طور معمول نسبتاً کم شدت هستند و در اکثر افراد ایبوپروفن موجب عوارض جدی نمی شود.
باید توجه داشت که در برخی از موارد، قرص ایبوپروفن ممکن است عوارض جانبی جدی‌تری داشته باشد. اگر این علائم را تجربه می‌کنید، باید حتما به پزشک یا داروساز مراجعه کنید:
- کبودی آسان یا خونریزی غیرمعمول
- تغییرات در شنوایی مانند زنگ زدن در گوش
- تغییرات ذهنی یا خلق و خو
- گردن سفت و غیرقابل توضیح
- تغییرات در میزان ادرار
- تغییرات بینایی
- علائم نارسایی قلبی مانند تورم مچ پا یا پا، خستگی غیرمعمول، افزایش ناگهانی وزن
- علائم آسیب کبد مانند حالت تهوع یا استفراغ مستمر، از بین رفتن اشتها، ادرار تیره، درد شکم، زردی چشم یا پوست
هرچند که عوارض جانبی جدی ایبوپروفن نادر هستند، اما در صورت تجربه هر یک از این علائم واکنش‌های آلرژیک مانند تب، بثورات، خارش یا تورم در صورت/زبانی/گلو، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی، باید به صورت فوری به پزشک یا داروساز مراجعه کنید.
توصیه های قبل از مصرف ایبوپروفن
قبل از مصرف قرص ایبوپروفن، به موارد زیر توجه ویژه ای داشته باشید:
- حساسیت: اگر به ایبوپروفن یا دیگر NSAIDها حساسیت دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. همچنین اگر در گذشته به آسپرین یا دیگر داروهای NSAID حساسیت داشته اید یا دچار آلرژی های دیگری هستید، حتماً اطلاع دهید.
- سابقه پزشکی: قبل از مصرف داروی ایبوپروفن، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز اعلام کنید. به خصوص در موارد زیر:
- آسم یا سابقه تنفسی نامساعد پس از مصرف آسپرین یا دیگر NSAIDها
- اختلالات خونی مانند کم‌خونی یا مشکلات لخته شدن خون
- بیماری های قلبی مثل حمله قلبی گذشته
- فشارخون بالا
- بیماری های کبدی
- سابقه سکته مغزی
- مشکلات گلو، معده یا روده مانند خونریزی، سوزش سردل یا زخم
- مشکلات کلیوی
- وضعیت خاص: در مواردی مانند کم آبی بدن، نارسایی قلبی، بیماری کلیوی یا مصرف داروهای خاص، احتمال بروز مشکلات جانبی با مصرف ایبوپروفن بیشتر است. بهتر است به بخش تداخلات دارویی نیز مراجعه کنید.
- مصرف مشروبات الکلی: مصرف روزانه الکل و تنباکو، به ویژه در ترکیب با ایبوپروفن، می‌تواند خطر خونریزی معده را افزایش دهد. بهتر است مصرف مشروبات الکلی را محدود کرده و از مصرف زیاد آن‌ها پرهیز کنید.
مصرف قرص ایبوپروفن در زنان باردار یا شیرده
استفاده از داروها در دوران بارداری یا شیردهی نیازمند مراقبت و اطلاعات دقیق است. در زمان بارداری یا شیردهی، باید از تجویز ایبوپروفن با احتیاط و با مشورت پزشک خود پیروی کرد.
قبل از شروع مصرف قرص ایبوپروفن در دوران بارداری، زنان باید با پزشک خود درباره مزایا و خطرات آن مشورت کنند. مصرف این دارو در دوران بارداری از هفته 20 تا زمان زایمان توصیه نمی شود؛ زیرا ممکن است به نوزاد متولد نشده آسیب برساند و مشکلاتی در زایمان طبیعی ایجاد کند.
در صورتی که پزشک تصمیم به تجویز ایبوپروفن در هفته های 20 تا 30 بارداری گرفته، باید کمترین دوز مؤثر را در مدت زمان کوتاه مصرف کنید. از هفته 30 به بعد از بارداری، استفاده از ایبوپروفن توصیه نمی شود.
همچنین ایبوپروفن ممکن است به شیر مادر منتقل شود، اما به طور کلی خطرات جدی برای نوزاد شیرخوار وجود ندارد. با این حال، قبل از شیردهی باید با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل دارویی ایبوپروفن با دیگر داروها
تداخل دارویی یک موضوع مهم در مصرف داروهاست که می‌تواند تأثیرات مختلفی بر روی عملکرد داروها و خطرات جانبی ایجاد کند. تداخلات دارویی قرص ایبوپروفن با دیگر داروها می‌تواند عملکرد داروها را تغییر داده و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. این تداخلات می‌توانند شامل تغییرات در عملکرد داروهای فشارخونی، عوارض جانبی افزایش یافته و خطرات جدیدی باشند. در جدول زیر برخی از داروهایی که ممکن است با ایبوپروفن بررسی شده است:
| دسته دارویی | داروها | تاثیرات و راهنمای مصرف |
| مهارکننده های ACE و گیرنده های آنژیوتانسین II | کاپتوپریل، لیزینوپریل، لوزارتان، والزارتان | کاهش اثرات کاهنده فشارخونی داروها، نظارت دقیقتر فشارخون |
| سیدوفوویر | سیدوفوویر | افزایش خطر عوارض جانبی |
| کورتیکواستروئیدها | پردنیزون و دیگر کورتیکواستروئیدها | افزایش خطر خونریزی |
| لیتیوم | لیتیوم | افزایش سطح لیتیوم در خون |
| داروهای ضد پلاکت و رقیق‌کننده های خون | کلوپیدوگرل، دابیگاتران،انوکساپارین، وارفارین و غیره | افزایش خطر خونریزی |
| کتورولاک و ناپروکسن | کتورولاک، ناپروکسن | افزایش خطر عوارض جانبی |
تداخل دارویی آسپرین و ایبوپروفن
یکی دیگر از موضوعات تداخلات دارویی، آسپرین و ایبوپروفن است. آسپرین و ایبوپروفن هر دو به عنوان داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) شناخته می‌شوند، اما تداخلات بین این دو دارو ممکن است تأثیرات قابل ملاحظه‌ای داشته باشد. آسپرین به عنوان یک داروی خاص مورد استفاده در پیشگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی معرفی شده است، اما تعاملات آن با ایبوپروفن باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد.
استفاده روزانه از قرص ایبوپروفن ممکن است توانایی آسپرین در جلوگیری از حمله قلبی یا سکته را کاهش دهد. این تداخل ممکن است به دلیل تأثیر ایبوپروفن بر کاهش تولید ترکیباتی باشد که در پیشگیری از لخته های خونی نقش دارند.
با پزشک خود در مورد استفاده از داروهای دیگر برای درمان درد یا تب مشورت کنید. ممکن است داروهای جایگزینی وجود داشته باشند که با آسپرین تعامل بهتری دارند. اگر نیاز به استفاده همزمان از آسپرین و ایبوپروفن دارید، با پزشک خود در مورد زمانبندی صحیح مصرف این دو دارو صحبت کنید. معمولاً توصیه می‌شود که ایبوپروفن را حداقل 8 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از مصرف آسپرین مصرف کنید.
جمع بندی
در این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی به بررسی قرص ایبوپروفن پرداختیم و نحوه مصرف، عوارض جانبی و تداخلات دارویی را بررسی کردیم. در واقع داروی ایبوپروفن برای درمان درد های تازه تجویز می شود. مدت زمان مصرف این دارو توسط داروساز تعیین می شود اما به طور عمومی هر 4 تا 6 ساعت یک قرص مشخص شده است. تداخل دارویی ایبوپروفن با آسپرین یکی از شایع ترین تداخالات این دارو است که به طور کامل به آن پرداختیم. اگر پس از مصرف این دارو علائمی مشاهده کردید بلافاصله به پزشک یا داروساز مراجعه کنید.
با دریافت مشاوره رایگان دکتر کاغذی می توانید از تمام مزایای مشاوره آنلاین بهره مند شوید. با توجه به توضیحاتی که تا الان مطالعه کرده اید، می توانید همین الان نوبت مشاوره خود را رزرو کنید:
