بیماری زونا چیست؟ صفر تا صد علل علائم و درمان زونا

بیماری زونا یا هرپس زوستر، یک بیماری پوستی ویروسی شایع و ناگوار است که توسط ویروس Varicella-zoster ایجاد می‌شود. این ویروس همان ویروسی است که باعث خساسان (بیماری آبله مرغان) می‌شود. زونا با ظهور زخم‌هایی در قسمتی از بدن همراه با درد و سوزش همراه است. این بیماری معمولاً در افرادی که قبلا به بیماری آبله مرغان مبتلا بوده‌اند یا سیستم ایمنی ضعیف دارند، رخ می‌دهد.

ابتلا به بیماری خساسان در افراد معمولاً در دوران کودکی رخ می‌دهد. در واقع پس از بهبود بیماری آبله مرغان، ویروس به صورت خفیف تر در گروهی از عصب‌ها به خواب می‌رود. در برخی افراد این ویروس بعداً به علت ضعف سیستم ایمنی، تنش شدید یا به علت دیگر، باعث بروز بیماری زونا پوستی می‌شود. بنابراین افرادی که در گذشته بیشتر به آبله مرغان مبتلا بوده‌اند، باید از علائم زونا و اقدامات پیشگیری آگاه باشند. در ادامه این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی صفر تا صد این بیماری را بررسی می کنیم.

چه کسی به زونا مبتلا می شود؟

معمولا افرادی که در گذشته دچار بیماری آبله مرغان شده اند، در سنین بالاتر دچار این بیماری می شوند. ویروس هرپس زوستر یا آبله مرغان که باعث زونا می‌شود، پس از برخورد با بدن، به صورت خاموش در سیستم عصبی باقی می ماند. هنگامی که سیستم ایمنی فرد ضعیف می‌شود یا تحت تأثیر عوامل استرس‌زا قرار می‌گیرد، این ویروس به صورت بیماری زونا به سرعت پخش شده و اعصاب حسی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

ابتلا به زونا پوستی (Herpes Zoster) می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار بگیرد که ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند. برخی از این عوامل عبارتند از:

• سن بالا: افراد بالای 50 سال بیشتر از افراد جوان در معرض خطر زونا هستند.
• سیستم ایمنی ضعیف: افراد با بیماری‌های مختلف که سیستم ایمنی را ضعیف می کند یا کسانی که از تراپی‌های سیستم ایمنی مهارکننده استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا این بیماری هستند.
• استرس: شرایط استرس‌زا مانند بیماری ‌ها، رویدادهای تغییردهنده زندگی و فشار ناشی از عوامل روزمره نیز ممکن است عامل ایجاد بیماری زونا پوستی باشد.
• برخورد مجدد با ویروس آبله مرغان: در صورت برخورد مجدد با ویروس آبله مرغان، ممکن است این بیماری فعال شود.
• استفاده از داروهای مهارکننده ایمنی: مصرف برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها نیز می‌تواند خطر ابتلا به زونا را افزایش دهد.

بیماری زونا پوستی را چگونه تشخیص دهیم؟

تشخیص این بیماری معمولاً توسط پزشک یا داروساز متخصص انجام می‌شود. برای تشخیص این بیماری، پزشک ابتدا با دقت علائم و نشانه‌های بیماری را بررسی می‌کند. زونا پوستی به صورت ضایعات پوستی قرمز در ناحیه‌ای خاص از بدن به شکل حلقه‌ ای نمایان می‌شود. علاوه بر این، تاریخچه پزشکی و تاریخ عفونت قبلی با آبله مرغان نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. تشخیص زودرس و درمان مناسب، باعث کاهش عوارض جدی و تسریع بهبود افراد مبتلا به زونا می‌شود. برای تشخیص و درمان این بیماری همین حالا با رزو زمان مناسب، مشاوره رایگان دریافت کنید.

 علائم بیماری زونا پوستی

این بیماری ناشی از ویروس Varicella-zoster است و علائم آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• لکه های پوستی: لکه های پوستی اغلب در قسمتی از بدن (یا چند قسمت) ظاهر می‌شود که به شکل خطی یا مقعر است.
• درد شدید: احساس درد یا سوزش شدید یکی دیگر از علائم این بیماری است.
• خارش: قسمت‌های پوستی مبتلا به زونا ممکن است خارش آور باشند.
• علایم عمومی: تب، خستگی و ضعف عمومی از دیگر علائم بیماری زونا هستند.
• سردرد: برخی مواقع همراه با زونا پوستی سردرد رخ می‌دهد.
• سرگیجه: احتمال ایجاد التهاب در گوش داخلی در افراد مبتلا به زونا است که منجر به سرگیجه و اختلال تعادل می‌شود.
• تورم لمسی: منطقه آلوده به زونا پوستی معمولاً تورم دارد و برخی اوقات حساسیت لمسی دارد.

توجه داشته باشید که علائم زونا ممکن است بین افراد مختلف متفاوت باشد. در صورت بروز هرگونه علامتی از زونا، بهتر است برای اطمینان بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

بهترین راهکار ها برای درمان بیماری زونا پوستی

به طور قطعی هیچ درمانی برای بیماری زونا وجود ندارد اما می توان از برخی داروها استفاده کرد. این داروها می توانند مدت زمان درمان را کاهش دهند. اما باید تحت نظر داروساز متخصص تجویز و استفاده شوند تا با حداقل عوارض جانبی بهترین نتیجه حاصل شود. در ادامه با برخی از این دارو ها رو راه های درمانی آشنا می شویم:

1. مصرف داروهای ضد ویروسی

مصرف داروهای ضد ویروسی برای درمان بیماری زونا (Shingles disease) از جمله روش‌های اصلی و مؤثر برای کاهش علائم و مدت زمان بیماری است. این داروها از جمله آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر هستند. این داروها عملکردی مستقیم دارند و با مهار تکثیر ویروس آبله مرغان در بدن، فرآیند بهبود را تسریع می کنند. مصرف این داروها باید تحت نظر داروساز متخصص انجام شود. مصرف خود سرانه و بدون مشورت می تواند عوارض جانبی خطرناکی به همراه داشته باشد.

2. مصرف آنتی‌هیستامین‌ ها و داروهای ضد التهاب

مصرف آنتی‌هیستامین‌ها و داروهای ضد التهاب از جمله روش‌های مؤثر در کنترل حساسیت پوست و تسکین علائم بیماری زونا است. مصرف آنتی‌هیستامین‌ها، مانند ستیریزین (Cetirizine) و لوراتادین (Loratadine)، به کاهش خارش و التهاب پوست کمک می‌کند تا حساسیت ناشی از بیماری کنترل شود. همچنین داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) نیز می‌توانند در کاهش درد و سوزش پوست کمک کنند. داروساز متخصص این باید مدت زمان مصرف، نوع مصرف و زمان آن را مشخص کند. مصرف خودسرانه ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد.

3. استفاده از کرم‌ها و ژل‌های مخصوص

استفاده از کرم‌ها و ژل‌های مخصوص برای درمان بیماری زونا می‌تواند به تسکین حساسیت و سوزش پوست کمک کند. این کرم‌ها و ژل‌ها مانند لیدوکائین (Lidocaine) و کالامین (Calamine) نقش آرام‌بخش را در ناحیه‌های آلوده شده ایفا می‌کنند. لیدوکائین به عنوان ماده‌ای مخدر مؤثر، به کاهش درد و سوزش کمک می‌کند، در حالی که کالامین با تسکین پوست و کاهش خارش مرتبط علائم این بیماری را کاهش می دهد. این مواد عمدتاً به‌صورت موضعی به سطح پوست اعمال می‌شوند و بدون تداخل با سایر داروهای مصرفی عمومی هستند، به همین دلیل مورد ترجیح داروسازان برای تسکین علائم زونا قرار دارند.

4. رعایت تغذیه سالم

رعایت تغذیه سالم در درمان بیماری زونا پوستی نقش بسیار مهمی در افزایش سیستم ایمنی بدن و بهبودی بیماری ایفا می‌کند. مصرف میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین‌ها و مواد مغذی، نه‌تنها به ارتقاء سطح انرژی بدن کمک می‌کند، بلکه سیستم ایمنی را نیز تقویت می‌کند. مواد غذایی مانند آنتی‌اکسیدان‌ها که در میوه‌ها، سبزیجات و مغزها یافت می‌شوند، می‌توانند به کاهش عوارض زونا کمک کنند. جلوگیری از مصرف مواد غذایی غنی از شکر و چربی نیز در کنترل بیماری و بهبودی سریع‌تر موثر خواهد بود.

عوامل تشدید کننده بیماری پوستی زونا

مدیریت بیماری زونا بسیار مهم است و اگر به درستی مدیریت نشود، عوارض آن می تواند بدتر و شدید تر شود. برخی از عواملی که می تواند این بیماری را تشدید کند عبارت اند از:

• عدم مراجعه به پزشک و درمان به موقع که می‌تواند منجر به تشدید علائم و بیشتر شدن زمان بهبودی شود.
• استفاده نادرست از داروها و خودسرانه درمان که می‌تواند عوارض جانبی و تداخل با داروهای دیگر را ایجاد کند.
• نادیده گرفتن توصیه‌های پزشک در مورد استراحت و اجتناب از فعالیت‌های سنگین که می‌تواند ضایعات را تشدید کند.
• عدم رعایت بهداشت پوست و محل‌های زخمی که باعث عفونت و تبخال در نواحی زونا می‌شود.
• استرس و اضطراب زیاد که بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می‌گذارد و باعث تاخیر در بهبود می‌شود.
• عدم تنظیم تغذیه مناسب و مصرف مواد غذایی ناسالم که می‌تواند بهبودی را کند.
• عدم پیگیری و مراقبت‌های مرتبط با دیابت، سیستم ایمنی ضعیف و بیماری‌های مزمن که ممکن است بیماری زونا پوستی را تشدید کند.

روش های پیشگیری از بیماری زونا

روش های پیشگیری در این بیماری بسیار مهم است. شما می توایند با رعایت برخی نکات ساده اما موثر از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید. در ادامه برخی از روش‌های پیشگیری زونا را بررسی می کنیم:

1. واکسناسیون: واکسن زوستر، یک واکسن زنده ضد زونا است که برای کاهش خطر ابتلا به بیماری زونا در افراد بالای ۵۰ سال توصیه می‌شود. اگرچه واکسن ممکن است از عفونت به طور کامل جلوگیری نکند، اما احتمال طولانی‌مدت و شدت علائم را کاهش می‌دهد.
2. تقویت سیستم ایمنی: سیستم ایمنی قوی‌تر می‌تواند خطر ابتلا به زونا را کاهش دهد. با انجام ورزش منظم، تغذیه سالم، کاهش تنش‌های روزمره و خواب کافی می توان سیستم ایمنی بدن را تقویت کرد.
3. اجتناب از تماس با افراد مبتلا به زونا: افرادی که در معرض زونا هستند نباید با افراد دیگر تماس داشته باشند که به زونا مبتلا هستند؛ زیرا ممکن است ویروس انتقال یابد.
4. اجتناب از تماس با بیماران واریسلا: بیماران مبتلا به آبله مرغان نیز می‌توانند ویروس را منتقل کنند. پس از افرادی که دچار چنین بیماری هستند، دوری کنید.
5. درمان زودهنگام: اگر فردی احتمال ابتلا به زونا را داشته باشد یا علائم اولیه زونا را تجربه کند، باید به پزشک یا داروساز مراجعه کرده و از درمان زودهنگام استفاده کند.

نتیجه گیری

در این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی به یکی از شایع ترین بیماری ها به نام زونا پرداختیم و علائم، درمان و راه های پیشگیری را بررسی کردیم. این بیماری علائمی مانند لکه های پوستی، درد، تب و خستگی دارد و در برخی افراد ممکن است درد در ناحیه سر نیز ایجاد شود. برای درمان می توان از داروهایی مانند داوهای ضد ویروسی و آنتی هیستامین ها استفاده کرد. همچنین تغذیه سالم، کاهش استرس و انجام فعالیت های ورزشی می توانند در پیشگیری و درمان بسیار موثر باشند. برای اطلاعات بیشتر راجب درمان بیماری زونا و انتخاب و استفاده صحیح از دارو ها میتوانید با رزرو نوبت، از مشاوره رایگان استفاده کنید.