قرص متوکلوپرامید یک داروی مؤثر برای اختلالات گوارشی مانند کنترل تهوع و استفراغ پس از جراحی و درمان های شیمیایی است. این دارو با افزایش حرکت معده و روده باعث هضم بهتر غذا می شود. در نتیجه می تواند باعث کنترل تهوع و استفراغ شود. اما مصرف این دارو می تواند عوارض جانبی داشته باشد. عوارض جانبی به دلیل مصرف خودسرانه یا تداخل دارویی ایجاد می شود. پس بهتر است با درباره مصرف و تداخلات دارویی متوکلوپرامید مشورت کنید. برای مشورت رایگان از داروساز متخصص وارد صفحه زیر شوید و بهترین زمان را رزرو کنید:
اما ما در این مقاله از تیم دکتر کاغذی قصد داریم تا به سراغ نحوه استفاده و بررسی این دارو بپردازیم؛ پس تا انتها با ما همراه باشید.
مطالب این مقاله
موارد استفاده از قرص متوکلوپرامید
قرص متوکلوپرامید به عنوان یک داروی موثر برای کنترل حالت تهوع و استفراغ توسط پزشک یا داروساز تجویز می شود. به ویژه در افرادی که از جراحی یا درمان های شیمیایی رنج می برند، داروساز این دارو را پیشنهاد می کند. متوکلوپرامید همچنین برای افراد مبتلا به دیابت و گاستروپازیس بسیار مناسب است. درمان گاستروپارزی باعث کاهش علائم تهوع، استفراغ و پری معده/شکم می شود. علاوه بر این، متوکلوپرامید در برخی از شرایط که نیاز به تخلیه معده است، مورد استفاده قرار می گیرد.
این دارو با مسدود کردن ماده طبیعی دوپامین باعث کنترل تهوع و استفراغ می شود و تخلیه معده و حرکت روده های فوقانی را تسریع می کند. اما باید توجه داشت که استفاده از این دارو در کودکان کمتر از 1 سال به دلیل افزایش خطر عوارض جانبی جدی توصیه نمی شود و بهتر است در این خصوص با پزشک یا داروساز مشورت شود.
نحوه استفاده از داروی متوکلوپرامید
قرص متوکلوپرامید باید به دقت طبق دستورات پزشک و راهنمای دارویی که توسط داروساز ارائه شده است، استفاده شود. قبل از شروع استفاده از متوکلوپرامید و هر بار که دوباره دارو را مصرف می کنید، بهتر است راهنمای دارویی روی جلد یا کارتون دارو را مطالعه کنید. در صورتی که هر گونه سوال یا ابهامی دارید، بهتر است در این باره با داروساز مشورت کنید.
دوز مورد نیاز بر اساس وضعیت پزشکی شما، پاسخ به درمان، سن، وزن و سایر داروهایی که مصرف کنید، توسط داروساز تعیین می شود. از این رو قبل از استفاده از متوکلوپرامید، به پزشک و داروساز خود در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای نسخه ای، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) اطلاع دهید. این اطلاعات می تواند به داروساز کمک کند تا بهترین درمان را برای شما تعیین کرده و هر گونه تداخل ممکن با داروهای دیگر را ارزیابی کند.
نکته مهم در نحوه استفاده از قرص متوکلوپرامید ترک ناگهانی و بدون مشورت با متخصص است. به هیچ عنوان این دارو را بدون مشورت با داروساز به صورت ناگهانی ترک نکنید؛ زیرا ممکن است علائمی مانند سرگیجه، عصبی بودن، سردرد داشته باشد. در صورت تصیمیم ترک این دارو، داروساز می تواند به صورت آهسته و با کاهش دوز، بهترین راه را بدون عوارض پیشنهاد کند.
عوارض جانبی قرص متوکلوپرامید
اکثر کسانی که از داروی متوکلوپرامید استفاده می کنند، عوارضی را تجربه نمی کنند. اما در صورت مشاهده هر گونه عوارض باید با داروساز مشورت کنید. برخی شایع ترین عوارض جانبی این دارو شامل موارد زیر است. اگر هر یک از این عوارض جانبی ماندگار یا بدتر شد، باید فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- خستگی
- مشکل خواب
- سردرد
- گرگرفتگی یا اسهال
- تغییرات روانی/خلقتی مانند اضطراب، گیجی، افسردگی، افکار خودکشی
- ناتوانی در ثابت ماندن/نیاز به سرعت
- اسپاسم عضلانی/حرکات کنترل نشده عضلانی مانند چرخش گردن، قوس کمر
- علائم پارکینسون مانند لرزش، حرکت کند/مشکل، حالت چهره مانند ماسک
- تورم دست‌ها/پاها
- کاهش توانایی جنسی
- بزرگ شدن سینه‌ها (در مردان)
- تغییر در قاعدگی در زنان
- تولید غیر طبیعی شیر مادر
- تب
- سفتی عضلات
- گیجی شدید
- تعریق
- ضربان قلب سریع/نامنظم
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است، اما در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، مانند بثورات پوستی، خارش/تورم (به ویژه در صورت/زبان/گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
تداخل دارویی قرص متوکلوپرامید
تداخلات دارویی می توانند نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر داده یا خطر عوارض جانبی را افزایش دهند. این موارد بسیار مهم هستند و نباید نادیده گرفته شوند. در اینجا چند مورد از تداخلات دارویی ممکن با قرص متوکلوپرامید را بررسی می کنیم. اما اگر داروی دیگری کنار متوکلوپرامید مصرف می کنید، با داروساز متخصص در این باره مشورت کنید. برخی از تداخلات ممکن را در جدول زیر مشاهده می کنید:
| داروها | تاثیرات تداخل دارویی |
| داروهای ضد روان پریشی (مانند آریپیپرازول، هالوپریدول) | افزایش خطر عوارض جانبی مانند خواب آلودگی و سرگیجه |
| آتواکون | افزایش خطر عوارض جانبی مانند خستگی و سردرد |
| آگونیست های دوپامین (مانند کابرگولین، پرگولید، روپینیرول) | افزایش خطر عوارض جانبی مانند اختلالات حرکتی و عصبی |
| فسفومایسین | کاهش جذب داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها |
| مهارکننده‌های MAO (ایزوکاربوکسازید، لینزولید، متاکسالون، متیلن بلو، موکلوبمید، فنلزین، پروکاربازین، رازاگیلین، سافین آمید، سلژیلین، ترانیل سیپرومین) | افزایش خطر عوارض جانبی جدی نظیر افسردگی و اضطراب |
| پراملینتید | افزایش خطر عوارض جانبی مانند سرگیجه و سردرد |
| فنوتیازین‌ها (مانند پرومتی آزین ها، پرومتلورامپراستی مینیدیکاسیون) | افزایش حرکت معده و کاهش جذب داروهای دیگر |
| داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم) | افزایش خطر خواب آلودگی و تداخل با عملکرد سیستم عصبی |
| آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، ستیریزین) | افزایش خطر عوارض جانبی |
| شل‌کننده های عضلانی | افزایش خطر عوارض جانبی مانند ضعف و خستگی |
| مسکن های اپیوئیدی (مانند کدئین) | افزایش خطر خواب آلودگی و تنگی نفس |
*نکته: از مصرف همزمان قرص متوکلوپرامید با الکل و ماری جونا (حشیش) خودداری کنید.
هشدارهای لازم قبل از مصرف قرص متوکلوپرامید
قبل از مصرف قرص متوکلوپرامید، باید به هشدارها و توصیه های داروساز توجه کنید؛ زیرا مصرف بدون توجه به این موارد باعث عوارض جانبی می شود. هشدارهای لازم قبل از مصرف قرص متوکلوپرامید شامل موارد زیر است:
- دیسکینزی دیررس: این عارضه جدی می تواند به صورت ناگهانی یا پس از مصرف طولانی مدت قرص متوکلوپرامید رخ دهد. این حالت حرکات غیرمعمول و غیرکنترلی در قسمت های مختلف بدن را ایجاد می کند که در برخی موارد ممکن است دائمی باشد. این خطر به خصوص در افراد مسن و افراد مبتلا به دیابت افزایش می یابد.
- حساسیت و آلرژی: قبل از شروع مصرف، به داروساز اطلاع دهید که آیا به متوکلوپرامید یا سایر داروها حساسیت دارید یا خیر. این دارو ممکن است شامل مواد غیر فعال باشد که موجب واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر در بدن شما شود.
- محدودیت استفاده در طولانی‌مدت: استفاده از متوکلوپرامید برای بیش از 12 هفته توصیه نمی شود. در مورد مدت زمان استفاده و راه های کنترل عوارض طولانی مدت با داروساز مشورت کنید.
- هشدارهای خاص: افرادی که دارای سوابق مشکلات حرکتی، خونریزی، اختلالات روحی/روانی، بیماری پارکینسون، فشار خون بالا، نارسایی قلبی و سایر بیماری های مزمن هستند، باید قبل از مصرف این دارو با پزشک خود یا داروساز مشورت کنند.
- ممنوعیت رانندگی و استفاده از ماشین آلات: استفاده از متوکلوپرامید ممکن است باعث شود شما خواب آلوده شوید یا سرگیجه داشته باشید که می تواند خطرات جدی برای رانندگی یا استفاده از ماشین آلات به همراه داشته باشد.
قرص متوکلوپرامید در بارداری و شیردهی
در دوران بارداری مصرف قرص متوکلوپرامید تنها در شرایط ضروری توسط داروساز یا پزشک متخصص تجویز می شود. از این رو قبل از استفاده باید با داروساز یا پزشک خود در مورد خطرات و فواید استفاده از این دارو در این دوران مشورت کنید. همچنین این دارو به شیر مادر منتقل می شود و ممکن است بر روی نوزاد شیرخوار اثرات نامطلوبی داشته باشد. بنابراین قبل از شروع یا ادامه شیردهی، حتماً با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
جمع بندی
در این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی به قرص متوکلوپرامید پرداختیم. در واقع این دارو با تسهیل حرکات معده و روده برای کنترل تهوع و استفراغ استفاده می شود. متوکلوپرامید ممکن است با تداخلات دارویی و عوارض جانبی همراه باشد، بنابراین قبل از استفاده و در صورت بروز علائم غیرمعمول، با داروساز مشورت کنید. همچنین در دوران بارداری و شیردهی، استفاده از این دارو تنها در صورت ضرورت و با راهنمایی داروساز توصیه می شود. برای مشورت رایگان با داروساز وارد صفحه رزرو نوبت شوید.
