قرص نیاسین یا به عبارت دیگر ویتامین B-3 (نیکوتینیک اسید)، یکی از داروهای موثر برای کاهش کلسترول و چربی های بد (LDL، تری گلیسیرید) و افزایش کلسترول «خوب» (HDL) در خون است. این دارو یک مرحله بعد از درمان های غیردارویی تجویز می شود. نیاسین با کاهش کلسترول / تری گلیسیرید “بد” و افزایش کلسترول “خوب” از بیماری های خطرناک مانند سکته مغزی و حملات قلبی جلوگیری می کند.
اما در کنار مصرف قرص نیاسین باید به برخی نکات مانند ورزش کردن، کاهش وزن در صورت اضافه وزن و ترک سیگار توجه کرد. بدون توجه به این نکات و بدون مشورت با فردی متخصص مصرف خودسرانه می تواند باعث عوارض جانبی خطرناک شود. خانم دکتر کاغذی برای کمک و راهنمایی به شما آماده مشاوره دارویی رایگان است. برای دریافت مشاوره رایگان از ایشان وارد صفحه زیر شوید و زمان مناسب را رزرو کنید:
اما به طور کلی در ادامه این مقاله به تمام نکات مرطبت به این دارو را خواهیم پرداخت. این نکات شامل نحوه استفاده، عوارض جانبی، تداخل دارویی و توصیه های داروساز است؛ پس برای اطلاعات کامل تا انتها با ما همراه باشید.
مطالب این مقاله
نحوه استفاده قرص نیاسین
قرص نیاسین یا هر داروی دیگری باید طبق دستورات داروساز مصرف شود. اما به طور کلی این دارو این دارو معمولاً 1 تا 3 بار در روز به همراه غذا مصرف می شود. اگر تصمیم به مصرف یک بار در روز دارید، آن را همراه با وعده غذایی عصر مصرف کنید. مصرف نیاسین با معده خالی می تواند باعث عوارض جانبی مانند برافروختگی و ناراحتی معده شود. همچنین هنگام مصرف این دارو بهتر است مارک یا اشکال دارویی نیاسین را جابه جا نکنید؛ زیرا این کار ممکن است برای بیماری های کبدی، مشکلاتی ایجاد کند.
اما توجه داشته باشید که پزشک یا داروساز شما دوز مناسب نیاسین را بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان تعیین می کند. اگر قرار باشد دوز زیادی مصرف کنید، معمولاً دوز به آرامی افزایش می یابد. پس دستورالعمل های پزشک یا داروساز را به دقت دنبال کنید.
اگر داروهای دیگری را برای کاهش کلسترول استفاده می کنید، قرص نیاسین را باید حداقل 4-6 ساعت قبل یا بعد از آن ها مصرف کنید. این اقدام موجب اجتناب از تداخل و جلوگیری از جذب کامل نیاسین می شود.
برای کاهش احتمال عوارض جانبی مانند گرگرفتگی، از مصرف الکل نوشیدنی های گرم و غذاهای تند نزدیک به زمان مصرف نیاسین پرهیز کنید. همچنین مصرف آسپرین ساده یا یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی (مسکن ها) قبل از مصرف قرص نیاسین می تواند به جلوگیری از گرگرفتگی کمک کند. اما حتماً با داروساز یا پزشک در مورد این درمان مشورت کنید.
برای بهره وری بیشتر از نیاسین، به صورت منظم آن را مصرف کنید و از رژیم غذایی و ورزش منظم نیز پیروی کنید. در صورتی که در مصرف دارو تغییراتی دارید، از داروساز درباره دستورالعمل های شروع مجدد دوز سوال کنید. همچنین مهم است هرگز مصرف نیاسین را بطور خودسرانه متوقف نکنید و اگر قصد این کار را دارید، حتما با داروساز مشورت کنید. در این مواقع داروساز به شما کمک میکند تا به آرامی این دارو را متوقف کنید.
عوارض جانبی داروی نیاسین
پس از مصرف قرص نیاسین به دلیل عدم تطبیق دارو با بدن ممکن است برخی عوارض جانبی مانند موارد زیر را تجربه کنید. این عوارض پس از مدت کوتاهی و با تطبیق دارو با بدن بهبود می یابد.
- برافروختگی صورت و گردن همراه با گرما
- سردرد
- خارش
- سوزش
- تعریق
- لرز یا سوزن سوزن شدن
- گرگرفتگی (مکن است تا چند ساعت پس از استفاده ادامه داشته باشد.)
- سرگیجه
- ناراحتی معده
- سوزش سر دل
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
اما برخی عوارض های غیرطبیعی وجود دارد که می تواند برای بیمار خطرناک باشد. برخی از این عوارض ها شامل موارد زیر است. اگر هر گونه از این موارد را تجربه کردید، فورا به پزشک یا داروساز اطلاع دهید:
- تهوع/استفراغی که متوقف نمی شود
- ضربان قلب سریع/نامنظم
- سردرد شدید (میگرن)
- درد غیر معمول مفاصل
- تورم پاها/بازوها
- مشکلات بینایی
- درد شدید معده/شکم
- مدفوع سیاه
- کبودی/خونریزی آسان
- درد/حساسیت/ضعف عضلانی غیر قابل توضیح
- علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)
- ادرار تیره
- استفراغ شبیه تفاله قهوه
- زردی چشم/پوست
- واکنش آلرژیک شدید (نادر) از جمله بثورات پوستی، خارش/تورم (به ویژه در صورت/زبان/گلو)، سرگیجه شدید، و مشکل تنفسی.
تداخل دارویی قرص نیاسین
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. برای جزئیات بیشتر و اطمینان از ایمنی استفاده از داروها، تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای نسخه ای/غیر نسخه ای و محصولات گیاهی) را به پزشک یا داروساز گزارش دهید. هیچ دارویی را بدون تأیید پزشک یا داروساز شروع، قطع یا تغییر ندهید. همه برچسب های داروهای تجویزی و بدون نسخه را به دقت بررسی کنید؛ زیرا ویتامین ها/مکمل های غذایی نیز ممکن است حاوی نیاسین یا نیاسینامید (نیکوتین آمید) باشند که ممکن است خطر عوارض جانبی را در صورت مصرف همزمان افزایش دهند. برخی از داروهایی که ممکن با با نیاسین تداخل داشته باشد شامل موارد زیر است:
- آتورواستاتین
- فلوواستاتین
- لوواستاتین
- پیتاواستاتین
- پراواستاتین
- روزوواستاتین
- سیمواستاتین
همچنین این دارو ممکن است با برخی از آزمایشات (مانند کاتکول آمین های ادرار یا خون، آزمایشات قند ادرار مبتنی بر مس) تداخل داشته باشد و احتمالاً باعث نتایج آزمایش نادرست شود. قبل از هر آزمایشی پرسنل آزمایشگاه را مطلع کنید که قرص نیاسین مصرف می کنید.
توصیه های مهم قبل از استفاده از نیاسین
توجه نکردن به توصیه های داروساز و موارد احتیاط هنگام مصرف اصلی ترین علت عوارض جانبی داروها است. پس قبل از استفاده نیاسین، اطلاعات زیر را به دقت مطالعه کنید و در صورت وجود هر یک از موارد زیر، با پزشک یا داروساز مشورت کنید:
- حساسیت و آلرژی: در صورت داشتن حساسیت به قرص نیاسین یا داروهای مشابه، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. ممکن است محصولات حاوی نیاسین باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شوند.
- تاریخچه پزشکی: سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید، به ویژه در مواردی مانند فشار خون بسیار پایین، مصرف الکل، مشکلات خونریزی، دیابت، بیماری های قلبی، کلیوی، کبدی، مشکلات گوارشی، مشکلات تیروئیدی و سایر موارد مرتبط.
- مصرف داروهای دیگر: اگر داروهای دیگری استفاده می کنید، حتماً این اطلاعات را به پزشک یا داروساز خود اعلام کنید؛ زیرا مصرف همزمان نیاسین با برخی داروها ممکن است به تغییر در عملکرد داروها و افزایش خطر عوارض جانبی منجر شود.
- مصرف الکل و مواد مخدر: مصرف الکل و مواد مخدر می تواند تداخلات جدی با مصرف نیاسین داشته باشد. پیش از شروع مصرف قرص نیاسین، از مصرف الکل و همچنین مواد مخدر خودداری کنید.
- تاثیر بر دیابت: نیاسین ممکن است باعث افزایش قند خون شود. در صورت داشتن دیابت، قند خون خود را مرتباً کنترل کرده و در صورت وقوع هرگونه علائم نادرستی به پزشک اطلاع دهید.
- شیردهی: نیاسین به شیر مادر منتقل می شود، بنابراین قبل از شروع مصرف نیاسین، با پزشک خود در مورد ادامه یا قطع شیردهی مشورت کنید.
سخن پایانی
در این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی به قرص نیاسین پداختیم. به طور کلی نیاسین همراه با رژیم غذایی مناسب و ورزش، یکی از راهکارهای موثر برای کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب در خون است. با این حال قبل از استفاده از آن، مشاوره با فردی متخصص مانند داروساز و اطمینان از عدم وجود تداخل با داروهای دیگر و رعایت توصیه های مهم بسیار حائز اهمیت است.
