آکنه صورت چیست؟ صفر تا صد درمان آکنه

آکنه صورت یک مشکل پوستی شایع است که بیشتر در نوجوانان و جوانان رخ می‌دهد. این بیماری پوستی در اثر انسداد لوله‌های چربی پوست، باعث تشکیل جوش‌ها، قرمزی‌ها و آکنه‌های مزمن می‌شود. جوش صورت علاوه بر تأثیرات جسمانی، اثرات روانی و اجتماعی نیز بر فرد مبتلا دارد. عوامل متعددی از جمله ترشح افزایشی چربی پوست، ترشح هورمونی ناپایدار، استفاده از مواد چرب کننده، استرس و تغییرات هورمونی در دوران نوجوانی، میکروبهای پوستی و ژنتیک باعث آکنه یا جوش می شود. در این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی به علل، روش ‌های پیشگیری و درمان آکنه به صورت کاملا علمی و کامل می پردازیم؛ پس با ما همراه باشید تا این مسله را به صورت علمی ببرسی و درمان کنیم.

علت پدید آمدن آکنه یا جوش صورت

علل آکنه صورت پوستی متعدد و متنوع است که در زیر برخی از آنها اشاره را بررسی می کنیم:

• افزایش فعالیت چربی پوست: یکی از علل اصلی پدید آمدن آکنه، افزایش فعالیت غدد چربی پوست است. غدد چربی در زیر پوست قرار دارند و هنگامی که بیش از حد فعال شود چربی بیشتری تولید می‌کند. در نتیجه منافذ پوست (پوره‌ها) مسدود می‌شوند و جوش‌ها شکل می‌گیرند.
• ترشح بیش از حد سبوم: سبوم نوعی چربی است که توسط پوست ترشح می‌شود و وظیفه حفظ رطوبت و حفاظت از پوست را دارد. اگر سبوم بیش از حد ترشح شود، می‌تواند به همراه سلول‌های مرده پوست، منافذ پوست را مسدود کند و عامل ایجاد جوش‌ها شود.
• التهاب پوست: وقتی پوره‌ها مسدود می‌شوند، باکتری‌ها می‌توانند درون آنها جمع شده و التهاب را به وجود آورند. این التهاب می‌تواند باعث تورم، قرمزی و تشدید جوش‌ها شود.
• تغییرات هورمونی: تغییرات در سطح هورمون‌ها نقش مهمی در پدید آمدن آکنه صورت دارد. افزایش سطح هورمون تستوسترون، که در دوران بلوغ، بارداری و سایر شرایط مشابه رخ می‌دهد، می‌تواند فعالیت غدد چربی را افزایش داده و به شکل‌گیری جوش‌ها کمک کند.
• عوامل محیطی: تماس پوست با عوامل محیطی مختلف نیز می‌تواند به پدید آمدن آکنه یا جوش صورت موثر باشد. آلودگی هوا، استفاده از مواد آرایشی ناسالم، استفاده از لوازم آرایشی آلوده و حتی استفاده نادرست از محصولات پوستی می تواند پوست را تحریک کرده و باعث جوش زدن صورت شوند.

انواع مختلف آکنه صورت ولگاریس

• آکنه درجه یک کومدون های باز

  

• آکنه درجه دو کومدون های بسته

  

• آکنه درجه سه پاپولوپوستول ها

  

• آکنه درجه چهار کومدون های باز متعدد، کومدون های بسته و پاپولوپوستول ها همراه با کیست

  

• آکنه با هیپرپیگمانتاسیون واکنشی پس از درمان

  

روش های درمانی کاملا علمی جوش یا آکنه صورت

برای از بین بردن جوش های صورت باید روش های علمی و اثبات شده را به کار بگیرید. در غیر این صورت هیچ محصولات تبلیغاتی نمی تواند کاری برای جوش های شما انجام دهد. در واقع درمان آکنه صورت می تواند بسته به نوع و درجه آکنه متفاوت باشد. به کار گیری مراقبت های پزشکی، استفاده از محصولات آنتی بیوتیک و درمان های هورمونی مهم ترین عامل در درمان جوش صورت است. در ادامه تمام این روش ها به صورت کامل بررسی خواهیم کرد.

1. استفاده از رتینوئید ها

ظهور آکنه صورت شامل عوامل مختلفی مانند افزایش تولید پوسته فولیکول، افزایش ترشح چربی، عفونت باکتری‌های آکنه و التهاب است. درمان آکنه یا جوش صورت در مرحله اول باید با توجه به این عوامل بیماری زا انجام شود. برای اکثر بیماران مبتلا به آکنه، درمان موضعی با ترکیب رتینوئید و ضد میکروبی به عنوان روش درمانی اولیه توصیه می‌شود.

اثربخشی این ترکیب درمانی نسبت به درمان‌های تکی بر دلیل عملکرد تکمیلی است؛ یعنی عوامل مختلف بیماری زا را هدف قرار می‌دهد. رتینوئیدها اثراتی مانند کاهش پوسته‌ پوسته شدن غیرطبیعی، تنظیم فعالیت سلول‌ها و اثرات ضد التهابی دارند. در مقابل بنزوئیل پراکسید خاصیت ضد میکروبی دارد و با تأثیرات ضد التهابی و ضد میکروبی خود شامل اثرات کراتولیتیک و آنتی‌بیوتیکی است.

در ابتدا استفاده از رتینوئیدهای موضعی ممکن است با تحریک پوست، لایه‌برداری و قرمزی همراه باشد. اما این علائم معمولاً در چند هفته اول استفاده بهبود می‌یابد. استفاده از محصولات تمیزکننده ملایم و غیرتحریک‌کننده و همچنین مرطوب‌کننده‌های غیر کومدوژنیک می‌تواند به کاهش این تحریکات کمک کند.

2. آنتی بیوتیک های موضعی

استفاده از آنتی بیوتیک های موضعی روش دیگر برای درمان آکنه صورت به ویژه آکنه های قبلی است. استفاده از آنتی بیوتیک های موضعی می‌تواند به دو دلیل مؤثر باشد. اولاً این آنتی بیوتیک ها خواص ضد التهابی دارند که می‌تواند به کاهش التهاب پوست کمک کند. همچنین آنتی بیوتیک های موضعی می توانند باعث کاهش عوامل باکتریایی موجود در پوست شده و در نتیجه کنترل بروز آکنه جدید را داشته باشند.

نکته قابل توجه در استفاده آنتی بیوتیک ها مصرف با احتیاط و دقت بالا است؛ زیرا این آنتی بیوتیک ها ممکن است باعث ایجاد مقاومت باکتریایی شود. برخی از آنتی بیوتیک موضعی که معمولاً برای درمان جوش صورت استفاده می ‌شود شامل کلیندامایسین، اریترومایسین، داپسون و مینوسیکلین است.

در درمان آکنه صورت در بین آنتی بیوتیک های موضعی داپسون بسیار معروف است. داپسون موضعی یک آنتی بیوتیک سولفون جدید است که خواص ضد التهابی دارد. تحقیقات نشان داده است که داپسون موضعی برای آکنه های خفیف تا متوسط موثر است و برای استفاده یک بار در روز مناسب است. داپسون موضعی در دو غلظت 5 درصد (دو بار در روز) و 7.5 درصد (یک بار در روز) وجود دارد.

به منظور افزایش اثربخشی آنتی بیوتیک و پاکسازی بیشتر ضایعات، معمولاً آنتی بیوتیک های موضعی با رتینوئیدهای موضعی ترکیب می‌شوند. همچنین استفاده همزمان از بنزوئیل پراکسید با آنتی بیوتیک های موضعی می‌تواند به کاهش مقاومت باکتریایی منجر شود. با این حال، توصیه می‌شود از مصرف همزمان آنتی بیوتیک های خوراکی و موضعی اجتناب شود و همچنین هرگز آنتی بیوتیک موضعی به تنهایی به عنوان درمان تکی استفاده نشود.

اگر پس از قطع آنتی بیوتیک موضعی، آکنه دوباره ظاهر شود، توصیه می‌شود از همان آنتی بیوتیک قبلی دوباره استفاده شود. همچنین استفاده از بنزوئیل پراکسید به مدت 5-7 روز بین دوره های آنتی بیوتیک می‌تواند برای کاهش مقاومت میکروبی در پوست مفید باشد.

3. آنتی بیوتیک های خوراکی

روش دیگر در درمان جوش صورت استفاده از آنتی بیوتیک های خوراکی است. آنتی بیوتیک‌های سیستمیک در درمان آکنه ولگاریس التهابی متوسط تا شدید نقش اساسی دارند و دارای خواص ضد التهابی هستند. این آنتی بیوتیک ها در مقابل آکنه‌های C (آکنه‌های قبلی P) بسیار موثر هستند. یکی از گروه‌های آنتی بیوتیکی که معمولاً در درمان آکنه صورت استفاده می‌شوند، گروه تتراسایکلین است.

آنتی بیوتیک جدیدی به نام سارسیکلین نیز برای درمان آکنه ولگاریس متوسط تا شدید غیرندولار تجویز می‌شود. این آنتی بیوتیک دارای طیف باریکی از فعالیت است و علاوه بر خواص ضد التهابی، در برابر باکتری‌های منفی روده‌ای نیز فعالیت دارد.

استفاده از آنتی بیوتیک‌های خوراکی به تنهایی یا همراه با درمان‌های موضعی مانند بنزوئیل پراکسید می‌تواند ظهور سویه‌های مقاوم را کاهش دهد. برخی مطالعات نشان داده‌اند که داکسی سایکلین با دوز 40 میلی‌گرم نسبت به دارونما، درصد بیشتری از بیماران را درمان می‌کند و عوارض جانبی کمتری دارد. توجه داشته باشید که مصرف این آنتی بیوتیک ها باید تحت نظر داروساز متخصص انجام شود و در غیر این صورت استفاده آن توصیه نمی شود.

4. بنزوئیل پر اکسید

محصولات بنزوئیل پراکسید نیز می‌تواند در درمان آکنه صورت مخصوصا آکنه های قبلی مؤثر باشد و گزارشی از مقاومت باکتریایی به آنها وجود ندارد. این محصولات به صورت بدون نسخه و با نسخه به صورت موضعی در انواع مختلف مانند صابون، شستشو، لوسیون، کرم و ژل در دسترس هستند. استفاده از محصولات بنزوئیل پراکسید می‌تواند یک یا دو بار در روز صورت بگیرد. با این حال، باید توجه داشت که این عوامل ممکن است باعث ایجاد درماتیت تماسی آلرژیک شوند. بنابراین در صورتی که اریتم و خارش شدیدی رخ داد، تست پچ با بنزوئیل پراکسید برای تشخیص درماتیت تماسی آلرژیک توصیه می‌شود. مصرف بنزوئیل پراکسید بدون تجویز داروساز یا پزشک توصیه نمی شود. پس قبل از مصرف از داروساز متخصص مشورت بگیرد و تحت نظر داروساز بنزوئیل پراکسید را برای درمان جوش صورت استفاده کنید.

5. درمان های هورمونی

درمان های هورمونی یکی دیگر از روش های درمان آکنه صورت است. یکی از این درمان‌ها، استفاده از استروژن بوده که با کاهش تولید سبوم، چربی موجود در پوست را کاهش می‌دهد. همچنین با سرکوب آزادسازی گنادوتروپین، تولید آندروژن‌های تخمدانی نیز کاهش می‌یابد.. این داروها با افزایش سنتز گلوبولین متصل به هورمون جنسی در کبد، منجر به کاهش کلی تستوسترون آزاد در گردش خون می‌شوند. تحقیقات نشان داده است که قرص‌های ضد بارداری ترکیبی در درمان آکنه صورت ولگاریس اثربخشی قابل توجهی دارند.

از جمله دیگر داروهای استفاده شده در درمان جوش صورت، اسپیرونولاکتون است. این دارو با متصل شدن به گیرنده آندروژن، تولید آندروژن‌ها را کاهش می‌دهد. عوارض جانبی اسپیرونولاکتون شامل سرگیجه، حساسیت سینه و دیسمنوره است. با همزمانی استفاده از یک ضد بارداری خوراکی، می‌توان عوارض دیسمنوره را کاهش داد. این روش بدون تجویز پزشک یا داروساز توصیه نمی شود و داروساز باید نیاز دارو و نحوه مصرف آن را تعیین کند.

6. ایزوترتینوئین

ایزوترتینوئین یک رتینوئید سیستمیک است که در درمان آکنه صورت ولگاریس شدید و سرکش بسیار موثر است. این دارو باعث نرمال شدن تمایز اپیدرمی می‌شود و دفع سبوم (چربی پوست) را تا 70 درصد کاهش می‌دهد. همچنین ایزوترتینوئین دارای خاصیت ضد التهابی است و حتی حضور آکنه‌های C (پی‌آکنه سابق) را نیز کاهش می‌دهد.

برای شروع درمان جوش صورت با ایزوترتینوئین، باید از یک دوز 0.5 میلی‌گرم بر کیلوگرم بدن در روز به مدت 4 هفته استفاده شود و سپس دوز به تدریج و با توجه به تحمل بیمار، افزایش می‌یابد تا دوز تجمعی 120-150 میلی‌گرم بر کیلوگرم بدست آید. در موارد شدید ممکن است در شروع درمان، مصرف همزمان با استروئیدها برای جلوگیری از بدتر شدن اولیه مفید باشد.

بعضی از بیماران ممکن است به دوزهای کمتر نسبت به دوزهای توصیه شده پاسخ دهند. در این موارد، ممکن است دوز کمتر (0.25-0.4 میلی‌گرم بر کیلوگرم بدن در روز) در پاکسازی آکنه به اندازه دوز بالاتر موثر باشد و بیماران راضی‌تر شوند. با این حال مزایای بهبودی طولانی‌مدت با استفاده از دوزهای استاندارد بیشتر است.

علاوه بر این، عوارض جانبی ایزوترتینوئین شامل خشکی پوست، لب‌ها و چشم‌ها است. در صورتی که بیمار سردردهای شدید، کاهش دید در شب یا عوارض روانپزشکی نامطلوب تجربه کند، باید فوراً مصرف ایزوترتینوئین را قطع کند. توجه داشته باشید ایزوترتینوئین بدون تجویز پزشک یا داروساز متخصص به هیچ عنوان توصیه نمی شود. پس در مواقع شدید هیچ دارویی را به صورت خودسرانه مصرف نکنید و برای درمان و استفاده از دارو از داروساز متخصص مشورت بگیرید.

7. رژیم غذایی سالم

برای درمان آکنه صورت، رژیم غذایی سالم می‌تواند بسیار موثر باشد. تحقیقات در این زمینه بر روی رژیم غذایی با گلیسمی پایین تمرکز کرده‌اند تا از استرس ناشی از مصرف زیاد کربوهیدرات جلوگیری کنند و سطح انسولین را کاهش دهند. یک مطالعه نشان داد که رژیم غذایی با پروتئین بالا و بار گلیسمی پایین به مدت 12 هفته، باعث کاهش قابل توجه ضایعات آکنه می‌شود. به همین دلیل به بیماران مبتلا به آکنه یا جوش صورت توصیه می شود که رژیم غذایی سالم را در پیش بگیرند.

موارد پیشگیری از آکنه صورت

پس از درمان آکنه صورت برای عدم تشکیل دوباره نیاز به رعایت برخی نکات است. با رعایت این نکات می توانید از بروز جوش صورت پیشگیری کنید. در ادامه برخی از موارد پیشگیری آکنه را بررسی می کنیم:

• استرس و خواب کافی: استرس و نداشتن خواب کافی می‌تواند به عواملی تبدیل شود که باعث ایجاد آکنه می شود یا آن را تشدید می کند. تلاش کنید استرس را کاهش دهید و به برنامه‌ریزی مناسب خواب بپردازید.
• استفاده از ضدآفتاب: استفاده از محافظت‌کننده‌های ضدآفتاب بسیار مهم است. تابش مستقیم آفتاب می‌تواند پوست را تحریک کند و باعث تولید چربی بیش از حد در پوست شود. همچنین استفاده از کرم ضدآفتاب باعث کاهش خطر ایجاد لک و آسیب از نور خورشید می‌شود.
• جلوگیری از فشار و اصطکاک بر روی پوست: از فشار زیاد بر روی پوست خود، مثل استفاده از دستمال‌های خشن، خارج آکنه‌ها با ناخن و پوست‌تراشی خودداری کنید. اصطکاک مکرر می‌تواند باعث تحریک پوست و ایجاد التهابات شود.
• تمرین و فعالیت بدنی: تمرین و فعالیت بدنی منظم می‌تواند به بهبود جریان خون در بدن کمک کند. این عمل باعث کاهش تولید چربی اضافی در پوست می‌شود و می‌تواند به کنترل آکنه صورت کمک کند. همچنین تمرین فیزیکی می‌تواند استرس را کاهش داده و بهبود وضعیت پوست را تسریع کند.
• اجتناب از عوامل تحریک‌کننده: از عوامل تحریک‌کننده پوستی مثل دود سیگار، آلودگی هوا و تماس با مواد شیمیایی ضررناک خودداری کنید. این عوامل می‌توانند به پوست آسیب برسانند و به ظهور جوش صورت کمک کنند.

جمع بندی

در این مقاله از سری مقالات دکتر کاغذی به جوش یا آکنه صورت پرداختیم و روش های درمانی آن را به صورت علمی بررسی کردیم. جوش صورت به دلیل افزایش غدد چربی پوست، ترشح بیش از حد سبوم، التهاب پوستی، تغییران هورمونی و عوامل محیط ایجاد می شود. برای درمان جوش های صورت با تجویز پزشک می توان از داروهایی مانند رتینوئید ها، آنتی بیوتیک های موضعی، آنتی پیوتیک های خوراکی، بنزوئیل پراکسید استفاده کرد. روش های دیگری مانند درمان های هورمونی وجود دارد که با توجه به تجویز و مشورت داروساز می توان به کار گرفت. برای مشاوره دارویی رایگان به منظور درمان آکنه صورت می توانید با رزو نوبت از آن بهره مند شوید.